Nhận thức quan điểm Đảng ta về tự phê bình và phê bình trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay

 

NTB

Quán triệt và thực hiện quan điểm về tự phê bình và phê bình, trong suốt quá trình xây dựng và hoạt động, Đảng ta luôn coi trọng tự phê bình và phê bình. Đảng ta khẳng định tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là thước đo trình độ sinh hoạt dân chủ trong Đảng và là ý thức trách nhiệm của Đảng với nhân dân. Tự phê bình và phê bình là biện pháp quan trọng để giải quyết mâu thuẫn trong nội bộ Đảng, để giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Đảng là một tổ chức chính trị, tất yếu trong quá trình vận động, phát triển, nội bộ Đảng sẽ nảy sinh mâu thuẫn. Nhưng đó không phải là mâu thuẫn đối kháng, mà là mâu thuẫn giữa cái mới và cái cũ, giữa cái tiến bộ với cái lạc hậu. Đảng lấy tự phê bình và phê bình là biện pháp cơ bản để giải quyết những mâu thuẫn đó, tạo động lực cho sự vận động, phát triển của Đảng.

Trong điều kiện Đảng cầm quyền và trong những lúc chuyển giai đoạn, vấn đề tự phê bình và phê bình càng trở nên cần thiết, cấp bách hơn. Bởi vì, Đảng phải giải quyết nhiều nhiệm vụ nặng nề, nhiều vấn đề mới, phức tạp và luôn luôn vận động, nảy sinh; đòi hòi Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên phải có trình độ, phẩm chất, năng lực hoạt động thực tiễn ngang tầm với đòi hỏi của cách mạng. Sự nắm bắt và nhận thức của cán bộ, đảng viên không thể ngay lập tức đạt được sự sâu sắc mọi vấn đề; đồng thời càng khó tránh khỏi những khuyết điểm, sai lầm. Thông qua tự phê bình và phê bình chẳng những giúp cho tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên vững vàng hơn về bản lĩnh chính trị, nâng cao được đạo đức cách mạng, mà còn nâng cao được kiến thức, năng lực, trình độ và đổi mới được tác phong công tác; phẩm chất đạo đức được bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách.

Đảng ta đã có nhiều chỉ thị, nghị quyết, mở nhiều đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình trong toàn Đảng, mà Đảng mới có đủ sức mạnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác; mới có đủ bản lĩnh vượt qua những thử thách cam go, vững vàng chèo lái con thuyền cách mạng ở những thời điểm hiểm nghèo, trong những giai đoạn lâm nguy, vận mệnh đất nước như "ngàn cân treo sợi tóc", như Đảng đã lãnh đạo nhân dân đánh thắng Thực dân pháp, đế quốc Mỹ và khởi sướng, lãnh đạo đất nước hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa đạt những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử.        

Thực tiễn xây dựng Đảng cho thấy: Lúc nào, nơi nào việc tự phê bình và phê bình không được thực hiện nghiêm túc thì lúc đó, nơi đó xuất hiện những điều kiện làm suy yếu tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ quan liêu, hách dịch, cửa quyền và ở đó luôn nảy sinh các hiện tượng tiêu cực trong xã hội. Trong thời gian dài, vấn đề tự phê bình và phê bình của Đảng ta đã bị xem nhẹ. Tình trạng này diễn ra không chỉ ở phần lớn đảng viên thường và những chi bộ, đảng bộ cơ sở, mà còn ở cả một số cán bộ cấp cao của Đảng và tổ chức đảng cấp trên. Vẫn còn những biểu hiện xem nhẹ, chưa thực sự nghiêm túc tự phê bình và phê bình. Ở nơi này, nơi khác, lúc này lúc khác, sinh hoạt tự phê bình và phê bình chỉ còn là hình thức. Người ta vẫn tổ chức sinh hoạt đều đặn, nhưng thực chất lại tước mất linh hồn của các buổi sinh hoạt, vấn đề tự phê bình và phê bình lại bị biến thành vũ khí cầu lợi cá nhân…

Ngày nay, bối cảnh quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp, chứa đựng những yếu tố khó lường. Đảng lãnh đạo nhân dân ta thực hiện sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nhiệm vụ của Đảng rất nặng nề. Phạm vi, quy mô lãnh đạo ngày càng mở rộng, đối tượng lãnh đạo đa dạng phức tạp; vai trò lãnh đạo của Đảng tăng lên, đòi hỏi Đảng phải luôn luôn và thực sự trong sạch vững mạnh. Đảng ta đã đề ra những nguyên tắc và lãnh đạo đất nước thực hiện công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, trên cơ sở xây dựng nhất trí trong Đảng, phê phán những nhận thức mơ hồ, những quan điểm lệch lạc, nâng cao ý thức cảnh giác đối với mọi âm mưu phá hoại và chống đối. Trong sinh hoạt của nhiều cấp uỷ và tổ chức đảng đã có không khí thảo luận thẳng thắn, phát huy trí tuệ của đông đảo của cán bộ, đảng viên trong việc chuẩn bị các đề án, nghị quyết trong việc bầu cử các cơ quan lãnh đạo. Nhiều cấp uỷ đảng thực hiện tốt hơn chế độ kiểm điểm công tác tự phê bình và phê bình. Đại hội Đảng X đã đánh giá những thành tựu trong công tác xây dựng Đảng là: “ Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác tổ chức và cán bộ, xây dựng tổ chức cơ sở đảng gắn với xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sơ, phát triển đảng, công tác kiểm tra có những chuyển biến mới. Đa số cán bộ, đảng viên phát huy vai trò tiền phong, năng động, sáng tạo, giữ gìn phẩm chất đạo đức”. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có không ít yếu kém, khuyết điểm là: “ tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận cán bộ, công chức  diễn ra nghiêm trọng. Nhiều tổ chức cơ sở đảng thiếu sức chiến đấu và không đủ năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh. Công tác tư tưởng  còn thiếu tính thuyết phục. Công tác lý luận còn chưa làm sáng tỏ một số vấn đề quan trọng trong công tác đổi mới. Công tác tổ chức và cán bộ còn nhiều mặt yếu kém. Chất lượng và hiệu quả kiểm tra, giám sát chưa cao”.

Từ khuyết điểm trên thực trạng cho thấy hiện nay vẫn còn không ít các cấp uỷ và tổ chức đảng chưa chú trọng đến tự phê bình và phê bình. Khá nhiều tổ chức đảng, tự phê bình và phê bình chưa được thực hiện thường xuyên. Việc phê bình và phê bình thiếu nội dung thiết thực, thiếu địa chỉ, còn nặng về hình thức, nặng về phê bình người khác, phê bình không đúng hướng, không đúng và không tuân thủ những đặc tính và đòi hỏi nghiêm ngặt của tự phê bình và phê bình của Đảng, cũng như theo tư tưởng Hồ chí Minh, đang tồn tại không ít tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên. Việc ngại đấu tranh, né tránh, lựa chiều, “dĩ hoà phú quý” trong tự phê bình và phê bình là tình trạng khá phổ biến hiện nay. 

Trong khi đó, cuộc sống sinh hoạt của cán bộ, đảng viên chịu nhiều chi phối, tác động của nhiều yếu tố, cả tích cực và tiêu cực. Do những tác động tiêu cực của mặt trái cơ chế kinh tế thị trường, sự du nhập lối sống ngoại lai và các tệ nạn xã hội… đã tác động, làm nhiều người thay đổi về quan niệm thang giá trị đạo đức xã hội, làm xói mòn các giá trị truyền thống tốt đẹp. Đó là những nguy cơ đe dọa sự trong sạch của Đảng và của cả hệ thống chính trị.

Một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về đạo đức lối sống, sa vào chủ nghĩa cá nhân, thực dụng. Sinh ra nhiều căn bệnh nguy hiểm: cục bộ, ích kỷ, vụ lợi, ham quyền lực, ham của cải làm giàu bất chính; lối sống xa hoa, hưởng lạc. Đối với đồng chí đồng đội, họ kèn cựa, địa vị , gây mất đoàn kết; đối với nhân dân thì quan liêu, sách nhiễu, xa rời hoặc dân chủ giả tạo, ngoài mặt…Không ít cán bộ, đảng viên vì lợi ích cá nhân, mải lo lợi ích cá nhân, gia đình mà quên hết lợi ích của Đảng, của Tổ quốc, của nhân dân.

Thực trạng trên không phải do tự phê bình và phê bình và cũng không phải do thiếu đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước ta mà do nhận thức, cơ chế vận dụng, do khâu tổ chức thực hiện và người thực hiện gân nên.

Trong giai đoạn hiện nay, việc quán triệt và đẩy mạnh tự phê bình và phê bình theo tư tưởng Hồ Chí Minh đang là vấn đề vừa cơ bản, lâu dài; vừa là những yêu cầu trước mắt của cuộc vận động xây dựng và chỉnh đốn Đảng, của quá trình đổi mới và cải cách bộ máy hành chính, đổi mới cung cách làm việc của mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi cán bộ, đảng viên nhằm xây dựng Đảng ta, Nhà nước ta thật sự trong sạch, vững mạnh, thực sự của dân, do dân, vì dân, hướng tới thực hiện thành công mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Để thực hiện được những vấn đề đó, trước hết mỗi tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên cần thực hiện nghiêm túc những quy định về tự phê bình và phê bình của Đảng đã đề ra: Mở rộng dân chủ, khuyến khích tranh luận; tôn trọng tập hợp và xem xét để tiếp thu hết ý kiến đúng đắn của các cấp ủy viên và đảng viên trước khi quyết định. Đồng thời các cấp bộ Đảng cần tập trung vào một số biện pháp chủ yếu như: Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, tự tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên; công tác quản lý cán bộ, đảng viên của tổ chức đảng; đẩy mạnh đấu tranh tự phê bình và phê bình, mở rộng dân chủ, công khai. Biểu dương và nhân rộng những tấm gương cần kiêm, liêm chính, chí công vô tư.  Chú ý giáo dục đạo đức cách mạng, làm cho cán bộ, đảng viên hiểu rõ vai trò, sự cần thiết phải đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, mục đích phương pháp tự phê bình và phê bình, kiên quyết duy trì, thực hiện nghiêm túc nền nếp chế độ tự phê bình và phê bình trong các cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội. Thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, chống mọi biểu hiện chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội thực dụng, cục bộ bè phái, mất đoàn kết.

Thực hiện tốt dân chủ trong Đảng, nâng dần trình độ mọi mặt và cung cấp thông tin cho cán bộ, đảng viên. để nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình , phải đi liền với tăng cường tập trung, giữ vững kỷ luật. nếu không thì tự phê bình và phê bình sẽ không đúng hướng, gây tác hại cho Đảng và cho cách mạng.

Kết hợp chặt chẽ tự phê bình và phê bình trong Đảng với phê bình của quần chúng. đây là biện pháp khắc phục triệt để những khuyết điểm của tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên. Việc phê bình của quần chúng đối với Đảng là cung cấp thông tin quan trọng và cần thiết cho tổ chức đảng nghiên cứu, xem xét, đánh giá hoạt động của mình, cũng như phẩm chất năng lực của cán bộ, đảng viên. Bởi vậy, quần chùng tổ chức phê bình tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên là nhân tố không thể tách rời, không thể thiếu trong tư tưởng Hồ Chí Minh để nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình.

Gắn tự phê bình và phê bình với công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những tổ chức đảng, đảng viên không thực hiện tốt Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng về tự phê bình và phê bình, nhất là những người có thái độ thành kiến, trù dập người phê bình; phải có biện pháp bảo vệ người phê bình đã dũng cảm đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực; mặt khác phải có biện pháp cụ thể buộc người có khuyết điểm, bị phê bình phải sửa chữa khuyết điểm. Nhất là với những tổ chức đảng yếu kém và kém nát, nội bộ có nhiều vấn đề phức tạp là việc lớn và khó, chỉ mình tổ chức đảng đó không thể thực hiện tốt được. Những nơi này càng đòi hỏi phải có sự quan tâm giúp dỡ của cấp trên, đặc biệt là cấp trên trực tiếp của tổ chức đảng.

Trong điều kiện xã hội bùng nổ thông tin như hiện nay, các luồng thông tin, các nguồn thông tin, các hình thức truyền tin rất đa dạng phong phú. Một mặt nó mở ra điều kiện thuận lợi mới để thực hiện dân chủ công khai và công bằng trong xã hội. Chính nhờ các điều kiện đó mà các hình thức linh hoạt của tự phê bình và phê bình được thực hiện, nhiều trường hợp vi phạm khuyết điểm, nhiều biểu hiện vi phạm, thông qua các phương tiện thông tin và quần chúng mà kịp thời khắc phục, còn chính ngay trong tổ chức đảng đó không phát hiện ra mà thậm chí tổ chức đảng, một số cán bộ đảng viên ở đó thoái hoá biến chất lại được cấp trên đánh giá là tổ chức đảng trong sạch vững mạnh và đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đây là một vấn đề cần được nghiên cứu chu đáo để phát huy tác dụng tốt hơn nữa trong công tác xây dựng Đảng. Mặt khác, cần phải có biện pháp quản lý được tất cả các luồng, các nguồn tin, các phương tiện thông tin, có thể áp dụng các tiến bộ kỹ thuật nhằm thẩm định, điều tra, kiểm tra nhanh và chính xác các tin tức; quản lý chặt chẽ hoạt động thông tin nhằm giảm thiểu, khắc phục những hạn chế góp phần cung cấp những cứ liệu thực tiễn thiết thực cho công tác xây dựng Đảng trong điều kiện mới; chỉ có như vậy mới đảm bảo cho tự phê bình và phê bình thực sự vì sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng và trong toàn xã hội.

Do vậy, giai đoạn cách mạng mới hiện nay tự phê bình và phê bình là việc làm không thể thiếu và nó bao trùm lên tất cả trong xây dựng và hoạt động của Đảng. Nó giúp cho cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng thấy được những ưu điểm, khuyết điểm của mình, tìm ra cách thức, phương pháp khắc phục để thực hiện nhiệm vụ sắp tới nặng nề hơn. đặc biệt Đảng ta đang chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện có chất lượng tự phê bình và phê bình trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của mình, nhất là thách thức của việc phòng chống tham nhũng hiện nay của toàn Đàng, Nhà nước và nhân dân ta, chắc chắn Đảng sẽ lãnh đạo đất nước ta thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế -  xã hội và những nhiệm vụ xây dựng Đảng đã đề ra.