NHẬN DIỆN VÀ ĐẤU TRANH VỚI NHỮNG ĐỘNG THÁI DIỄN BIẾN MỚI CỦA CHIẾN LƯỢC “DIỄN BIẾN HÒA BÌNH” HIỆN NAY

                                                                                       Cao Thăng

 “Diễn biến hòa bình” là chiến lược cơ bản của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch nhằm lật đổ chế độ chính trị - xã hội của các nước tiến bộ, trước hết là các nước xã hội chủ nghĩa từ bên trong, chủ yếu bằng các biện pháp phi quân sự1.  Nhìn lại quá trình hình thành, phát triển của “diễn biến hòa bình” từ khi còn là những tư tưởng đơn lẻ - thủ đoạn hỗ trợ cho các đòn tiến công quân sự nhằm ngăn chặn sự phát triển của chủ nghĩa xã hội (thập niên 40, 50 của thế kỷ XX) đến khi trở thành một chiến lược (cuối thập niên 80 của thế kỷ XX) thì bao giờ nó cũng là bộ phận quan trọng trong chiến lược toàn cầu, phản cách mạng của các thế lực thù địch. Thời kỳ hậu “chiến tranh lạnh”, thế giới bước vào giai đoạn hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa; chiến lược “diễn biến hòa bình” đã có sự điều chỉnh lớn về phương thức, thủ đoạn; chủ yếu thông qua các hoạt động ngoại giao, viện trợ, nhân đạo, trao đổi, buôn bán, mậu dịch, du lịch, giao lưu, đào tạo lưu học sinh... để chống phá. Hiện nay, trong bối cảnh tình hình chính trị thế giới diễn biến phức tạp, khôn lường, các nước lớn điều chỉnh chiến lược, vừa hợp tác vừa đấu tranh, kiềm chế, thỏa hiệp lẫn nhau; chiến lược “diễn biến hòa bình” tiếp tục có những động thái diễn biến mới hết sức tinh vi, nguy hiểm trên nhiều phương diện:

Thứ nhất, chủ thể tiến hành và đối tượng chống phá của chiến lược “diễn biến hòa bình” đã có sự mở rộng, đa dạng, phức tạp và không đồng nhất. Nếu như trước kia chủ thể tiến hành “diễn biến hòa bình” chỉ là chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch thì nay bên cạnh lực lượng chủ thể này còn là các nước theo chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, có tư tưởng bành trướng, bá quyền, cường quyền. Vì lợi ích cục bộ của mình, một số nước lớn sẽ đẩy mạnh và lợi dụng các hoạt động đầu tư kinh tế, thương mại, quan hệ quốc tế... tăng cường lôi kéo, ép buộc, kiềm chế, khuất phục, làm cho các nước nhỏ phải phụ thuộc vào mình như là “sân sau”, “bước đệm”, “vùng đệm”. Thậm chí trong một số trường hợp sẽ công khai can thiệp vào công việc nội bộ, lật đổ hoặc thay đổi bộ máy cầm quyền của nước khác theo hướng phục vụ lợi ích cho chúng. Theo đó, đối tượng chống phá của chiến lược “diễn biến hòa bình” cũng có sự phát triển; không chỉ chống phá các nước xã hội chủ nghĩa mà hiện nay chiến lược “diễn biến hòa bình” chuyển sang chống phá các nước có chế độ chính trị mà chủ thể tiến hành cho là không phù hợp với lợi ích của chúng. Đó là những nước có độc lập, chủ quyền, “cứng đầu” với bộ máy cầm quyền không thân cận, gần gũi, không tuân theo sự chỉ đạo của chúng hoặc không có lợi cho chúng. Đặc biệt, trọng tâm của chiến lược “diễn biến hòa bình” hiện nay tập trung chống phá các nước có địa - chính trị và địa - kinh tế chiến lược; các nước nằm ở vị trí “nhạy cảm”, ở những khu vực còn tồn tại những bất đồng, tranh chấp về lợi ích, chủ quyền, quyền chủ quyền... trên thế giới. Vì vậy, mục tiêu của “diễn biến hòa bình” ngoài nhằm lật đổ chế độ chính trị xã hội còn nhằm thay đổi bộ máy cầm quyền; thay đổi tính chất quốc gia, dân tộc của nước khác theo hướng có lợi cho chủ thể. Đồng thời, động cơ chính trị của chiến lược “diễn biến hòa bình” không chỉ là đấu tranh về ý thức hệ chính trị mà còn đấu tranh vì lợi ích dân tộc hẹp hòi, bành trướng, bá quyền.

          Thứ hai, phương thức chống phá của chiến lược “diễn biến hòa bình” hiện nay đã chuyển trọng tâm từ bên ngoài tác động vào bên trong các nước sang tiến hành các hoạt động chống đối tại chỗ, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngay trong nội bộ đối phương là chính. Nếu những năm trước đây, “diễn biến hòa bình” thực hiện dính líu, thẩm thấu từ bên ngoài vào bên trong thì nay nó chuyển sang tìm mọi cách khai thác và khoét sâu những mâu thuẫn trong nội bộ đối phương; triệt để lợi dụng những sơ hở, yếu kém trong công tác quản lý, điều hành xã hội để thúc đẩy hành động. Gần như là quy luật, mỗi khi ở các nước đối phương diễn ra các sự kiện chính trị trọng đại, xuất hiện các “điểm nóng”, các vấn đề phức tạp, nhạy cảm, bất ổn... là các thế lực thù địch tìm cách móc nối, đẩy mạnh thực hiện “diễn biến hòa bình” chống phá. Sử dụng chính con ngư­ời, lực lượng phương tiện của đối phương, kích động những phần tử chống đối ở bên trong; kết hợp công khai với bí mật, hợp pháp với bất hợp pháp; thực hiện đánh ngầm, mềm, sâu, hiểm, tiến công toàn diện, có trọng điểm. Trong đó, lĩnh vực chính trị, tư tưởng luôn là khâu “trọng tâm, đột phá”; kinh tế là “mũi nhọn”; dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền là “ngòi nổ”; ngoại giao để “hỗ trợ”; quân sự để “răn đe”. Quá trình thực hiện, khi có điều kiện, thời cơ sẽ kết hợp với bạo loạn lật đổ, can thiệp vũ trang, chiến tranh ủy nhiệm, chiến tranh xâm lược... để nhanh chóng đạt được mục tiêu chiến lược. Cách thức tiến hành rất công phu, bài bản để che đậy bản chất chính trị phản động, làm cho đối phương mơ hồ mất tinh thần cảnh giác cách mạng, không nhận rõ các âm mưu, thủ đoạn chống phá, từng bước dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, mục ruỗng trong nội bộ... và cuối cùng là sự chuyển hóa và sụp đổ chế độ chính trị xã hội giống như một hiện tượng “tự thân”, “tất yếu”, “hợp quy luật”.

          Thứ ba, biện pháp thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” chuyển sang coi trọng sử dụng “quyền lực mềm” thay cho chính sách “cây gậy” và “củ cà rốt” trước kia. Đây là biện pháp mới, rất linh hoạt và mang tính tổng hợp cả về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, ngoại giao, quân sự, an ninh trong tình hình mới. Thực hiện chống phá toàn diện nhưng càng ngày “diễn biến hòa bình” càng coi trọng sử dụng “quyền lực mềm” (quyền lực thông minh) thông qua các “công cụ mềm” đó là lợi dụng các vấn đề về văn hóa - xã hội, dân tộc, tôn giáo, nhất là vấn đề “tự do”, “dân chủ”, “nhân quyền”… Và bằng phương thức “thẩm thấu hòa bình”, giành chiến thắng mà không cần phát động chiến tranh, tìm mọi cách tạo ra những khó khăn, phức tạp, bất ổn, khủng hoảng ở ngay trong nội bộ đối phương. Bên ngoài thì kết hợp gia tăng sức ép, lôi kéo, gây ảnh hưởng có lợi tiến tới thay đổi bộ máy cầm quyền hoặc lật đổ chế độ chính trị xã hội. Thủ đoạn rất tinh vi, rất khó nhận diện; có lúc dụ dỗ, mua chuộc bằng vật chất, tiền của; “thả lợi ích” qua các hợp đồng kinh tế - thương mại; lúc thì núp dưới danh nghĩa viện trợ nhân đạo, từ thiện; có khi kêu gọi mở rộng dân chủ; đòi thực hiện đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập; tiến hành tiến công mạng… để xâm nhập, thao túng khống chế về kinh tế - tài chính; từng bước ép buộc đối phương lệ thuộc về chính trị. Nhịp điệu tiến hành phát triển từ từ, dần dần theo kiểu “mưa dần thấm lâu”; nhìn hình thức bên ngoài có vẻ ít khốc liệt, không rầm rộ, không tàn phá như hành động chiến tranh vũ lực nhưng thực tế làm cho đối phương chuyển hóa, tự chuyển hóa và mục ruỗng, sụp đổ ở bên trong; hữu hiệu hơn chính sách “cây gậy” cứng rắn và “củ cà rốt” ít hiệu quả trước kia rất nhiều lần.

Thứ tư, “diễn biến hòa bình” gần đây đã phát triển cao đến mức có thể coi là “công nghệ” gắn với “công nghệ lật đổ”, “hợp pháp”. Thời gian gần đây, sau khi tiến hành “cách mạng màu” ở các nước Đông Âu và “mùa xuân Ả Rập” lật đổ bộ máy cầm quyền ở các nước Đông - Bắc Phi; “diễn biến hòa bình” tiếp tục có những động thái mới tinh vi hơn, thâm độc hơn; có bước phát triển cao đến mức có thể coi là “công nghệ”, có vẻ rất “hợp pháp” vì thường diễn ra cùng với một cuộc bầu cử theo kịch bản dựng sẵn: (1) Hình thành lực lượng đối lập (chịu sự chỉ đạo của chúng) để chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc bầu cử. (2) Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, kích động trước và trong quá trình bầu cử theo hướng có lợi cho lực lượng đối lập. (3) Tẩy chay, không công nhận kết quả bầu cử nếu lực lượng đối lập không chiến thắng, không giành được đa số phiếu. (4) Kích động, tổ chức cho đám đông xuống đường biểu tình, cộng hưởng theo các phương tiện truyền thông tạo ra các “điểm nóng”, gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và tạo ra cảnh tượng bạo lực. (5) Can thiệp từ bên ngoài vào với danh nghĩa “ủng hộ những chiến sĩ đấu tranh vì dân chủ”, “ủng hộ người dân”, “ủng hộ công lý” và với lý do rất “chính đáng” là đã có gian lận trong bầu cử. (6) Kêu gọi các nước, các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ... gây sức ép trên tất cả các phương diện buộc chính quyền mới phải tuyên bố bãi bỏ kết quả bầu cử, từ chức, giải tán. (7) Tiếp tục cài cắm lực lượng đối lập và nhanh chóng tổ chức cuộc bầu cử lại, bầu cử mới. (8) Tuyên bố thắng lợi và công khai ủng hộ, công nhận chính quyền mới thân chúng.

          Với những động thái diễn biến mới đó, càng ngày “diễn biến hòa bình” càng bộc lộ rõ tính chất chính trị phản động, dân tộc chủ nghĩa, toàn cầu, phi vũ trang. Bản chất thật sự của nó không có gì khác, vẫn là hoạt động chống phá của các thế lực nước lớn, cường quyền; vẫn là cuộc chiến tranh không có tiếng súng nhưng cực kỳ nguy hiểm; trong đó, Việt Nam vẫn luôn là một trọng điểm chống phá. Bởi vì Việt Nam là một nước xã hội chủ nghĩa có địa - chính trị, địa - kinh tế chiến lược quan trọng lại nằm ở vị trí “nhạy cảm”, đang còn tồn tại những tranh chấp về lợi ích, nhất là về chủ quyền, quyền chủ quyền trên khu vực Biển Đông. Hơn nữa, thành tựu công cuộc đổi mới đã tăng cường vị thế uy tín đất nước nhưng trong nội bộ hiện tượng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tiêu cực, tệ nạn xã hội... còn khá phức tạp. Thêm vào đó, thay đổi được chế độ chế độ chính trị xã hội ở Việt Nam chúng sẽ có lợi thế khi thực hiện kiềm chế, khuất phục Trung Quốc trong chính sách “xoay trục” sang châu Á - Thái Bình Dương và thực hiện các mưu đồ chính trị trong bối cảnh quốc tế mới. Vì vậy, cuộc chiến chống “diễn biến hòa bình” vẫn tiếp tục và đây vẫn luôn là cuộc chiến không phân tuyến, diễn ra phức tạp, quyết liệt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Hơn lúc nào hết chúng ta phải đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng, nhận thức và đánh giá đúng tính chất nguy hiểm, phản động; nắm chắc âm mưu, thủ đoạn nhất là những động thái diễn biến mới của nó hiện nay. Phòng, chống chiến lược “diễn biến hoà bình” nhất thiết phải bắt đầu từ chính bản thân mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi công dân. Trước tiên, phải quán triệt sâu sắc tư duy mới của Đảng về xác định đối tác, đối tượng của cách mạng Việt Nam. Đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Kiên quyết đấu tranh, kiên trì quán triệt, thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, quan điểm, phương châm, giải pháp phòng, chống “diễn biến hoà bình” mà Đảng và Nhà nước đã xác định.

---

1Từ điển bách khoa quân sự Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004, tr.303.