QUYẾT TÂM PHÒNG CHỐNG THAM NHỮNG, TIÊU CỰC

 

QUYẾT TÂM PHÒNG CHỐNG THAM NHỮNG, TIÊU CỰC

Đảng ta luôn đặc biệt quan tâm tới công tác cán bộ. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại các hội nghị cũng nhiều lần khẳng định: Xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt thì công tác cán bộ là “then chốt của then chốt”. Để bảo đảm việc tuyển chọn cán bộ thực chất, đúng người, đúng vị trí, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, Trung ương đã ban hành nhiều quy định liên quan công tác cán bộ, hệ thống thành một quy trình chặt chẽ.

Cùng với đó, vấn đề kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ cũng được Trung ương đặt ra từ nhiều nhiệm kỳ Đại hội của Đảng gắn liền với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đặc biệt từ nhiệm kỳ Đại hội XII và Đại hội XIII, vấn đề này được nhìn nhận với tư duy và nhận thức mới.

Đại hội XIII xác định nhiệm vụ: Hoàn thiện thể chế, quy định về công tác cán bộ, tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí, cơ chế đánh giá cán bộ. Xây dựng quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; thực hiện tốt quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền; xử lý nghiêm minh, đồng bộ kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính và xử lý bằng pháp luật đối với cán bộ có vi phạm, kể cả khi đã chuyển công tác hoặc nghỉ hưu.

Cụ thể hóa nhiệm vụ này, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành nhiều văn bản mới liên quan đến công tác cán bộ, góp phần tích cực kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và gần đây nhất là Quy định số 114-QĐ/TW, ngày 11/7/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ.

Quy định số 114-QĐ/TW được ban hành thay thế  Quy định số 205-QĐ/TW, ngày 23/9/2019 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền, do đó có sự kế thừa, phát triển, bổ sung những nội dung để đồng bộ với các quy định mới cũng như tình hình hiện nay về công tác cán bộ.

Ở quy định này, quyền lực trong công tác cán bộ được chỉ rõ hơn, đầy đủ hơn, gồm các thẩm quyền của tổ chức, cá nhân trong tất cả khâu liên quan đến công tác cán bộ như: Tuyển dụng, đánh giá, lấy phiếu tín nhiệm, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn, bố trí, phân công, điều động, luân chuyển, cho thôi giữ chức vụ, thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân, tạm đình chỉ, đình chỉ chức vụ, cho từ chức, miễn nhiệm, cách chức…

Về các hành vi có nguy cơ làm tha hóa quyền lực trong công tác cán bộ, làm sai quy trình công tác cán bộ, Bộ Chính trị gọi chung là các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ, bao gồm các hành vi chạy chức, chạy quyền, hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn và những hành vi tiêu cực khác.

Bộ Chính trị quy định rõ không được bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời đảm nhiệm các chức danh có liên quan gồm: Thành viên trong cùng ban thường vụ cấp ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn; tập thể lãnh đạo cơ quan đơn vị. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu trong cùng địa phương, cơ quan, đơn vị.

Người đứng đầu cấp ủy đảng hoặc người đứng đầu cơ quan hành chính và người đứng đầu các cơ quan nội vụ, thanh tra, tài chính, ngân hàng, thuế, hải quan, công thương, kế hoạch đầu tư, tài nguyên môi trường, quân đội, công an, tòa án, viện kiểm sát ở Trung ương hoặc cùng cấp ở một địa phương... Đây cũng chính là một biện pháp nhận diện nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn quy trình, bịt những kẽ hở có thể dẫn đến nguy cơ tha hóa quyền lực trong công tác cán bộ, ngăn chặn tình trạng lạm quyền, lộng quyền, “lợi ích nhóm”, tham nhũng, tiêu cực.

Như vậy có thể thấy, quy định mới đã phản chiếu những bài học kinh nghiệm từ việc thực hiện công tác cán bộ và vấn đề kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ thời gian qua.

Việc thực hiện các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ ở một số tổ chức đảng còn chưa nghiêm, thậm chí có biểu hiện vi phạm theo từng mức độ khác nhau. Cơ chế kiểm soát quyền lực chưa được tối ưu hóa làm cho quyền lực dễ bị lợi dụng, tình trạng “chạy chức, chạy quyền” có cơ hội nảy sinh và diễn biến phức tạp.

Việc bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử có nơi chưa bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, cá biệt có nơi bố trí người nhà, người thân chưa đủ uy tín. Việc phân công, phân cấp, phân quyền có nơi, có lúc chưa gắn với ràng buộc trách nhiệm. Công tác kiểm tra, giám sát chưa có giải pháp hữu hiệu để kịp thời giải quyết triệt để những tiêu cực trong công tác cán bộ; một số chế tài xử lý khi có hành vi lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng quyền lực trong công tác cán bộ còn thiếu cụ thể và mạnh mẽ, cho nên chưa phát huy tác dụng ngăn chặn, răn đe.

Khi quyền lực không được kiểm soát chặt chẽ sẽ dẫn tới sự lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng quyền lực trong công tác cán bộ, là nguồn gốc của những “căn bệnh” làm thoái hóa, biến chất đội ngũ cán bộ, là nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng, của chế độ.

Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ cần những giải pháp đồng bộ và tổ chức thực hiện nghiêm minh. Công tác cán bộ ở nước ta liên quan đến trách nhiệm của nhiều thiết chế, cơ quan, người có thẩm quyền, như trách nhiệm của các tổ chức, cấp ủy đảng ở cả Trung ương và địa phương, của người có thẩm quyền quyết định trong công tác cán bộ, của bộ phận tham mưu, của tập thể người lao động khi bỏ phiếu tín nhiệm liên quan đến công tác cán bộ...

Vì vậy, trong hoạch định chính sách, pháp luật cần quy định cụ thể phạm vi trách nhiệm của từng thiết chế, từng người có thẩm quyền, nhất là người đứng đầu, người có thẩm quyền quyết định trong công tác cán bộ; quy định rõ phương thức, cách thức kiểm soát giữa các thiết chế, cơ quan, người có thẩm quyền trong việc bảo đảm tính khách quan, trung thực, tuân thủ pháp luật trong quá trình thực hiện các bước, các quy trình, ra các quyết định về công tác cán bộ.

Để thực hiện hiệu quả Quy định 114-QĐ/TW, Trung ương yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo của địa phương, cơ quan, đơn vị tổ chức quán triệt và căn cứ tình hình thực tiễn cụ thể hóa theo thẩm quyền để thực hiện nghiêm quy định này; đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát và hằng năm báo cáo cấp trên trực tiếp kết quả thực hiện.

Có thể thấy, cùng với việc không ngừng đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong cả nước nhằm xây dựng hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh, Đảng ta ngày càng quyết tâm cao phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ. Bởi cán bộ là gốc của mọi công việc. Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém.

Đất nước đang trong giai đoạn phát triển mới với rất nhiều thời cơ và thách thức luôn đan xen, đòi hỏi cán bộ các cấp phải có tài, có đạo đức cách mạng, dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung của đất nước, vì cuộc sống của nhân dân.

Với nỗ lực của cả hệ thống chính trị, Quy định 114-QĐ/TW và các quy định của Đảng về công tác cán bộ sẽ được thực hiện quyết liệt nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược thật sự có phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ như Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra./.