“BỆNH GIA TRƯỞNG” - TÀN DƯ XẤU

 

 “Gia trưởng" là đặc tính xấu, đối lập với dân chủ, tự do và sáng tạo; là biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.

“Gia trưởng” - thuật ngữ có nguồn gốc từ quan niệm Nho giáo, khi đề cao thái quá vai trò của người đàn ông, chủ gia đình với thái độ coi thường phụ nữ, đề cao tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, lan rộng ra xã hội thành quan niệm coi thường cấp dưới, phụ nữ và lớp trẻ.

 Đây là tàn dư của chế độ phong kiến còn rơi rớt lại, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống văn hóa, quan hệ gia đình, dòng tộc, rõ nhất là trong giao tiếp, quan hệ, phong cách ứng xử và làm việc của một số ít cán bộ LĐ, CH.

Dù là số ít, biểu hiện kín đáo, được che dấu bằng thứ bậc, cấp bậc và các mối quan hệ, rất khó nhận diện nhưng nếu không kịp thời phát hiện, "tự soi tự sửa", tự ngăn chặn, đẩy lùi và có biện pháp khắc phục những dấu hiện của nó thì sớm hay muộn, nó sẽ phát tác và gây hại cho các mối quan hệ cấp trên - dưới, ảnh hưởng đến tiến bộ, nhân văn.

Người "gia trưởng" luôn tự cho mình là “bề trên”, cái gì cũng đúng, là “chân lý”, “được quyền phán xét, quyết định mọi công việc”, bắt người khác phải phục tùng, làm theo ý mình, trái ý là "cáu, là quát".

“Gia trưởng” còn được hiểu là một cách nhìn, thái độ tự tôn, tự kiêu, tự mãn, là phong cách lãnh đạo, chỉ huy, quản lý bằng mệnh lệnh nên cách cư xử, xưng hô, hành vi, hành động của "gia trưởng" biểu hiện là:

1). Luôn đứng ở trên cao, là “bề trên” trong quản lý và kiểm soát mọi việc của cấp dưới; 2). Luôn tự cho mình là đúng, không chấp nhận ý kiến đóng góp, tư vấn của người khác; 3) Thường sử dụng ý chí, mệnh lệnh, bạo lực để áp đặt người khác; 4). Tự tin thái quá, không chia quyền lực, san sẻ công việc với người khác; 5). Không muốn nhận sự giúp đỡ của người khác, hay "to tiếng".

Dù biểu hiện kín đáo hay lộ liễu, cá nhân bị “bệnh gia trưởng” gặm nhấm đều xấu xa. Nó trái với phẩm chất người cán bộ của Đảng, rất cần "tự soi tự sửa" để khắc phục căn bệnh "ác tính" này. Dân chủ, ... thuốc chữa hiệu quả nhất.