MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ NGHIÊN CỨU, GIẢNG DẠY KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN VĂN TRONG ĐẤU TRANH LÝ LUẬN HIỆN NAY

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ NGHIÊN CỨU, GIẢNG DẠY KHOA HỌC XÃ HỘI NHÂN VĂN

TRONG ĐẤU TRANH LÝ LUẬN HIỆN NAY

                                                                                                  Xuân Thanh

Trong những năm qua, cuộc ĐTLL nói chung và tiêu điểm của nó là đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” và phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận đã được đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của Đảng từ Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đảng đoàn và đảng ủy các bộ, ban, ngành các cơ quan Trung ương đến cấp ủy đảng ở địa phương, đơn vị các cấp. Nhiều đề tài khoa học cấp nhà nước, cấp bộ, ngành về lĩnh vực này đã được triển khai nghiên cứu, nghiệm thu đạt kết quả tốt. Một bộ phận cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn đã tích cực, chủ động, tự giác tham gia đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, trong đó tập trung đấu tranh với những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, những quan điểm phản khoa học, phản động của các thế lực thù địch, phê phán những tư tưởng sai trái, tiêu cực, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Tuy nhiên, trong đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn vẫn còn một bộ phận không nhỏ cán bộ nhận thức về âm mưu, bản chất, nội dung, phương thức, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, về nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, về những âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mà các thế lực thù địch đang ráo riết tiến hành và những nguy cơ, thách thức khác đối với chế độ, đất nước còn đơn giản, thậm chí chưa đúng đắn, còn có biểu hiện chủ quan, mất cảnh giác; nhiều cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn vẫn còn “đứng ngoài cuộc”, chưa tích cực, tự giác tham gia đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận; sự lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, cơ quan, đơn vị về lĩnh vực này thiếu thường xuyên, liên tục. Nội dung một số công trình, bài báo đấu tranh với những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, quan điểm phản khoa học, phản động của các thế lực thù địch, phê phán những tư tưởng sai trái, tiêu cực, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ... còn thiếu sắc bén về lý luận, cơ sở khoa học và tính thuyết phục còn hạn chế, phản ứng chưa kịp thời. Các công trình, đề tài khoa học nghiên cứu về “diễn biến hòa bình” và đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”, đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”... sau khi nghiệm thu ít được ứng dụng, vận dụng có hiệu quả vào thực tiễn hoạt động chính trị - xã hội ở các cấp, các ngành, các địa phương và đơn vị, kể cả những đề tài được hội đồng nghiệm thu đánh giá kết quả xuất sắc, v.v..

Để phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn trong ĐTLL hiện nay, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc đấu tranh này, cần tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp.

Tăng cường công tác chính trị - tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác của đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn trong ĐTLL.

Thực tiễn “diễn biến hòa bình” trong những thập kỷ vừa qua đã gây ra những tổn thất to lớn đối với CNXH và phong trào độc lập dân tộc ở nhiều khu vực, nhiều nước trên thế giới. Đối với nước ta, “diễn biến hòa bình” đã và vẫn đang là một trong những nguy cơ hàng đầu đe dọa nền độc lập dân tộc và công cuộc xây dựng CNXH. Một trong những mũi tiến công hiểm độc của các thế lực thù địch là thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ hệ thống chính trị Việt Nam, đặc biệt tập trung làm biến chất đảng viên và tổ chức đảng, làm tha hóa cán bộ và bộ máy nhà nước, trong đó trước hết là làm biến chất, tha hóa về tư tưởng chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho sự chuyển đổi chính quyền, chuyển hóa đất nước và chế độ sang CNTB bằng biện pháp hòa bình theo phương thức và kịch bản tương tự như chúng đã thực hiện thành công ở Liên Xô và Đông Âu cuối thế kỷ XX. Trong thực tiễn có hiện tượng nhận thức... của một số cán bộ, đảng viên trong các ngành, các cấp chưa đầy đủ, sâu sắc, thiếu cảnh giác trước âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch thù địch và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Trên thực tế, một số cán bộ, đảng viên, thậm chí có cả cán bộ, đảng viên đã hoặc đang giữ chức vụ cao trong bộ máy lãnh đạo Đảng và Nhà nước có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, nói và viết trái với đường lối, quan điểm của Đảng, chủ trương, chính sách của Nhà nước, gây ảnh hưởng xấu đến sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, trong bộ máy nhà nước, làm giảm sút nghiêm trọng niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước.

Quá trình thực hiện “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ chủ thể cách mạng Việt Nam là quá trình các thế lực thù địch tác động và can dự bằng các biện pháp “mềm, ngầm, sâu”, làm cho chủ thể cách mạng biến chất dần từ bên trong, suy thoái về tư tưởng chính trị, sau đó thay thế chính trị cách mạng của giai cấp công nhân bằng chính trị phản động của giai cấp tư sản. Để thực hiện âm mưu đó, các thế lực thù địch đã thông qua nhiều kênh tiếp xúc để tác động, sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tập trung các phương tiện truyền thông tuyên truyền vào xã hội, vào đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung và cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn nói riêng các quan điểm lý luận tư sản về chủ nghĩa đa nguyên chính trị, chế độ đa đảng, nhà nước pháp quyền TBCN, cơ chế tam quyền phân lập, xã hội dân sự... Chúng xuyên tạc, phủ nhận, phê phán đường lối, quan điểm của Đảng, chủ trương và chính sách của Nhà nước; tìm cách gây mâu thuẫn, chia rẽ các thành tố trong hệ thống chính trị Việt Nam và giữa hệ thống chính trị với nhân dân, đặc biệt tập trung mũi nhọn tiến công nhằm loại bỏ sự lãnh đạo của Đảng đối với đất nước và xã hội. Trong bối cảnh Việt Nam đang mở cửa, hội nhập ngày càng sâu rộng vào một thế giới mà sự kết nối giữa các quốc gia - dân tộc, các cộng đồng, các quá trình, các sự kiện ngày càng gia tăng đến mức nhà báo Thomas L. Friedman lần đầu tiên gọi là “thế giới phẳng”, trong sự phát triển với tốc độ ngày càng cao của khoa học - công nghệ; trong xu thế lớn của thời đại là hòa bình, dân chủ, hợp tác và phát triển… các thế lực thù địch đã và đang lợi dụng triệt để quá trình giao lưu, tiếp xúc, hợp tác giữa Việt Nam với các nước trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, lợi dụng xu thế dân chủ hóa đời sống xã hội, lợi dụng những thành tựu của khoa học - công nghệ, các kênh truyền thông, sự phổ biến của mạng internet và các phương tiện liên thông tin liên lạc cá nhân… để tác động vào tư tưởng, nhận thức, tâm lý, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nhân dân trên phạm vi rộng, quy mô lớn, tốc độ cao nhằm thực hiện “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam.

Thực tiễn “diễn biến hòa bình”, đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” và phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận những năm qua đòi hỏi công tác chính trị - tư tưởng trước hết cần phải tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục sâu rộng trong toàn bộ hệ thống chính trị, trong xã hội và trong đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn, làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức sâu sắc về âm mưu, bản chất, nội dung, phương thức, thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt của các thế lực thù địch  thực hiện “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ chủ thể cách mạng Việt Nam, từng bước chuyển hóa chế độ chính trị - xã hội ở Việt Nam sang chế độ chính trị - xã hội TBCN. Công tác chính trị - tư tưởng hiện nay cần làm cho cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn nữa về vị trí, vai trò của cuộc đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” và phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; hiểu rõ tình hình, thực chất cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc đang diễn ra quyết liệt với những sắc thái mới, trong bối cảnh lịch sử mới giữa toàn bộ hệ thống chính trị và xã hội Việt Nam đang vận động, phát triển theo định hướng XHCN với các thế lực thù địch muốn làm chệch hướng sự vận động, phát triển đó; từ đó bồi dưỡng nhận thức, nâng cao bản lĩnh chính trị, sức đề kháng và khả năng “miễn dịch” của cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá tinh vi, xảo quyệt của các thế lực thù địch. Đây là giải pháp có vị trí, vai trò quan trọng hàng đầu nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc ĐTLL hiện nay.

Hơn lúc nào hết, công tác chính trị - tư tưởng hiện nay cần tập trung đấu tranh vạch trần âm mưu, thủ đoạn, chỉ rõ tính chất phản động, xuyên tạc, lừa bịp trong các luận điểm tuyên truyền của các thế lực thù địch, đồng thời phê phán những biểu hiện mơ hồ, nhận thức chưa đúng đắn trong một bộ phận cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn. Giáo dục chính trị - tư tưởng cho cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn cần được tiếp tục đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung, hình thức và biện pháp, làm cho cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn không chỉ là lực lượng nghiên cứu, giảng dạy có trình độ chuyên môn sâu mà còn là lực lượng chính trị tiên tiến, trung thành, tin cậy của Đảng, đáp ứng yêu cầu  ngày càng cao của cuộc đấu tranh trên mặt trận lý luận hiện nay.

Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong tổ chức, triển khai cuộc ĐTLL hiện nay.

Thực tiễn ĐTLL ở Việt Nam những năm qua đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi phải tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong tổ chức lực lượng nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn triển khai cuộc ĐTLL hiện nay. Đây là giải pháp có vị trí, vai trò then chốt nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc đấu tranh này.

Để tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong tổ chức, triển khai cuộc ĐTLL hiện nay, ở cấp trung ương cần có định hướng chiến lược trong đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” và phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Trong định hướng chiến lược cần xác định rõ: đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” và phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ là nội dung quan trọng trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc XHCN, nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của toàn bộ hệ thống chính trị, trách nhiệm trước hết thuộc về cấp ủy, tổ chức đảng ở các cấp, các ngành, các địa phương, các học viện, nhà trường, viện nghiên cứu. Bộ Chính trị, Ban Bí thư cần chỉ đạo Hội đồng Lý luận Trung ương, các học viện, viện nghiên cứu xây dựng chiến lược chống “diễn biến hòa bình” và phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; chỉ đạo tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận để làm cho mọi cán bộ, đảng viên nhận thức ngày càng đầy đủ, sâu sắc hơn những vấn đề về bản chất, quy luật của “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”  trong nội bộ. Các cấp ủy, tổ chức đảng ở các cấp, các ngành, các địa phương, các học viện, nhà trường, viện nghiên cứu cần xây dựng và tổ chức thực hiện nghị quyết chuyên đề lãnh đạo đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” và khắc phục nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Các học viện, nhà trường, viện nghiên cứu về khoa học xã hội nhân văn cần xây dựng hệ thống đề tài, đề án ĐTLL chống “diễn biến hòa bình” và chống  phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Các cấp ủy, tổ chức đảng trong các học viện, nhà trường, viện nghiên cứu về khoa học xã hội nhân văn cần nêu cao tinh thần trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo cuộc đấu tranh này, trong đó đặc biệt phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

Những nội dung chủ yếu cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành các biện pháp đấu tranh bao gồm:

- Đấu tranh bảo vệ, giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng là điều kiện tiên quyết, trong đó cần tiếp tục bảo vệ và phát triển lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng, đặc biệt là mục tiêu, lý tưởng, đường lối đổi mới, kiên định con đường đã lựa chọn.

 - Tiếp tục đẩy mạnh cuộc ĐTLL chống ảnh hưởng tiêu cực của hệ tư tưởng tư sản, các quan điểm phản khoa học, phản động và lừa bịp của các thế lực thù địch, chống “áp đặt giá trị”.

- Kiên trì đấu tranh giữ vững sự lãnh đạo của Đảng, bảo vệ bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của Đảng, Nhà nước.

-  Đấu tranh vạch trần những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch gây mâu thuẫn, chia rẽ trong nội bộ hệ thống chính trị và nhân dân.

- Làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, chống địch lôi kéo, mua chuộc, cài cắm người trong đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn; phát hiện kịp thời “ngọn cờ đối lập” tự nhen nhóm hoặc do các thế lực thù địch tạo dựng, những phần tử bất mãn, cơ hội chính trị hoặc phản bội trong nội bộ để xử lý kịp thời và nghiêm minh theo pháp luật, không để các thế lực thù địch tập hợp được lực lượng, tạo được liên kết “trong phá ra, ngoài đánh vào”.

Cải thiện điều kiện làm việc, đổi mới chính sách, chế độ đãi ngộ nhằm thúc đẩy đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn tích cực tham gia ĐTLL.

Đây là giải pháp có vai trò tạo động lực quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc ĐTLL hiện nay.

Trước hết cần nâng cao chất lượng hệ thống thu và phát thông tin ở các cấp, bảo đảm cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời về tình hình thế giới, khu vực, trong nước, hoạt động của các thế lực thù địch chống phá Việt Nam; tình hình chính trị, tư tưởng nội bộ; thông tin về các quan điểm, luận điệu thù địch, phản diện, v.v..

Quan tâm chăm lo cải thiện điều kiện làm việc, nghiên cứu của đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn như điều kiện tiếp cận, sử dụng thông tin; công bố sản phẩm nghiên cứu; đầu tư nâng cấp phương tiện, thiết bị phục vụ nghiên cứu; tạo điều kiện cho cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội nhân văn đi nghiên cứu thực tế, tham gia hội thảo trong nước và ở nước ngoài.

Có chế độ, chính sách đãi ngộ thỏa đáng cho các tác giả, các công trình nghiên cứu tham gia đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận như chế độ nhuận bút, chính sách bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ nghiên cứu, khuyến khích cán bộ, giảng viên khoa học xã hội nhân văn tham gia đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận.

Những giải pháp chủ yếu được tập trung đề cập trên đây nằm trong hệ thống giải pháp có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, tác động lẫn nhau trong một tổng thể thống nhất, nếu được thực hiện tốt sẽ trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc ĐTLL hiện nay./.