Cần hiểu đúng vì sao Việt Nam công bố sách trắng quốc phòng năm 2019

          Tiếp sau Sách trắng Quốc phòng Việt Nam năm 2009, Việt Nam công bố Sách trắng Quốc phòng Việt Nam năm 2019. Việc Việt Nam công bố sách trắng quốc phòng năm 2019 là yêu câu khách quan thực tiễn đặt ra đó là:

          Có thể nói, nhân loại bước vào thập niên thứ hai của thế kỷ XXI với môi trường an ninh, chính trị, kinh tế,... diễn biến phức tạp: xâm phạm chủ quyền, tranh chấp lãnh thổ, xung đột sắc tộc, tôn giáo. Cục diện thế giới đang chuyển từ đơn cực sang đa cực, đa trung tâm. Vì lợi ích quốc gia - dân tộc, các cường quốc chủ động điều chỉnh chiến lược, trong đó nổi lên là: Chiến lược “Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở” của Mỹ; Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc; Chiến lược “Hành động hướng Đông” của Ấn Độ,… thu hút sự quan tâm của nhiều nước và cộng đồng quốc tế. Nhưng nhìn chung, hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo. Khu vực Đông Nam Á (ASEAN) là một trong các khu vực có nền kinh tế năng động, phát triển, có tầm ảnh hưởng cao, là đối tác quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới. Khối ASEAN ngày càng khẳng định vai trò trung tâm trong cấu trúc an ninh châu Á - Thái Bình Dương, được thể hiện ở Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+). Đây là hai cơ chế hợp tác hiệu quả, ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Bên cạnh đó, khu vực Biển Đông còn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp, trong đó có các hành động đơn phương, áp đặt dựa trên sức mạnh, bất chấp luật pháp quốc tế và các hoạt động quân sự hóa của nước ngoài, xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam.

          Trong nước, sau hơn 30 năm đổi mới và hội nhập quốc tế, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Kinh tế - xã hội đạt và vượt chỉ tiêu, trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, nền kinh tế năng động, kinh tế vĩ mô ổn định, thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng rõ hơn, v.v. Nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân tiếp tục được củng cố, tăng cường; khối đại đoàn kết các dân tộc được giữ vững, v.v. Quân đội nhân dân được xây dựng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Việt Nam tích cực và chủ động hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng. Quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và các nước láng giềng, khu vực, các nước lớn, bạn bè truyền thống tiếp tục được củng cố, phát triển và mở rộng, v.v. Bên cạnh đó, nước ta cũng gặp không ít khó khăn: các thế lực thù địch quyết liệt chống phá Đảng, Nhà nước; phát triển kinh tế chưa thực sự bền vững; biến đổi khí hậu đã có những tác động không nhỏ đến quốc phòng, v.v.

          Xuất phát từ những yếu tố khách quan và chủ quan, những năm qua, Việt Nam đã có một số chủ trương, đường lối lớn về quốc phòng, như: Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chiến lược Quốc phòng, Chiến lược Quân sự Việt Nam,... đồng thời, phát triển một số lực lượng và mua sắm trang thiết bị, kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.  Do vậy, việc Việt Nam công bố sách trắng quốc phòng năm 2019 là nhằm mục đích góp phần tăng cường sự hiểu biết và xây dựng lòng tin giữa Việt Nam với các quốc gia trong cộng đồng quốc tế; là tài liệu quan trọng để nâng cao hiểu biết về quốc phòng của đất nước cho công dân Việt Nam; góp phần làm cho mọi cơ quan, đơn vị và tổ chức xã hội hiểu rõ hơn quyền lợi và trách nhiệm của mình trong tham gia công cuộc củng cố quốc phòng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển của nhân loại. Nội dung của sách trắng quốc phòng năm 2019 làm rõ hơn tính chất cơ bản của nền quốc phòng Việt Nam là hòa bình và tự vệ; nêu rõ những thách thức của quốc phòng Việt Nam và những điều chỉnh trong chính sách quốc phòng, cơ chế lãnh đạo và quản lý quốc phòng; cơ cấu của Bộ Quốc phòng; tổ chức, phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân và Dân quân tự vệ; quá trình tăng cường tiềm lực quốc phòng bảo vệ đất nước; đồng thời thể hiện sự minh bạch về chính sách cũng như khả năng quốc phòng của Việt Nam. 

          Mặc dù rất rõ ràng, minh bạch nhưng các thế lực thù địch, phần tử phản động, cơ hội chính trị vẫn cố tình bịa đặt, xuyên tạc những quan điểm, chính sách quốc phòng của Việt Nam đã được nêu ra trong Sách trắng Quốc phòng năm 2019. Chẳng hạn, quan điểm "Việt Nam chủ trương không tham gia liên minh quân sự" được chúng xuyên tạc, suy diễn là thông điệp với Trung Quốc, là thỏa hiệp với Trung Quốc về vấn đề chủ quyền ở biển Đông. Hoặc quan điểm “Không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế” cũng bị chúng xuyên tạc là chính sách “không có giá trị cho ai” nhưng lại là cái cớ có điều thay đổi để ra Sách trắng Quốc phòng mới, mà mục đích là để khẳng định lại với Trung Quốc rằng Việt Nam vẫn giữ nguyên chính sách “3 không”, bất chấp các sự cố đã xảy ra, bao gồm việc Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam ở Bãi Tư Chính, bất chấp các cuộc viếng thăm của các tướng lĩnh Hoa Kỳ và đích thân Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper... 

          Thực chất, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang ra sức xuyên tạc, vu cáo, kích động biểu tình lấy danh nghĩa đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo hòng gây mất an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, làm cho tình hình nội bộ đất nước ta nói riêng và đặc biệt là quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc nói chung rơi vào tình trạng đối đầu căng thẳng không cần thiết. Từ đó, cô lập nước ta với các nước trong khu vực, phá hoại quan hệ cũng như chính sách ngoại giao của Đảng, Nhà nước ta; tác động tiêu cực tới nhận thức, quan điểm, tư tưởng, gây tâm lý hoang mang, hoài nghi, làm suy giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, chính sách đối ngoại của Nhà nước ta.

          Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 khẳng định, chính sách quốc phòng của Việt Nam là kiên quyết, kiên trì đấu tranh giải quyết mọi tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, thực hiện phương châm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, sẵn sàng chống chiến tranh xâm lược. Đồng thời, với quan điểm “4 không”, Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn tính chất cơ bản của nền quốc phòng Việt Nam là hòa bình và tự vệ.

          Quan điểm "4 không" đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực quân sự đó là "Việt Nam chủ trương không tham gia liên minh quân sự". Thực tế đã chứng minh ngay cả khi Việt Nam là một quốc gia có yếu tố địa chính trị cực kỳ quan trọng với nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là với các cường quốc lớn, chúng ta vẫn nhất quyết giữ vị thế tự chủ của mình. Việc tham gia một liên minh quân sự sẽ khiến Việt Nam bị mất đi vị thế tự chủ này. Khi tham gia liên minh quân sự, chúng ta sẽ phải đồng ý cho quân đội nước ngoài có mặt trên lãnh thổ Việt Nam, tuân thủ theo các điều kiện, yêu cầu của tổ chức mà trong nhiều trường hợp, các yêu cầu, điều kiện này không có lợi cho chúng ta. Quan điểm thứ hai trong "4 không" đó là Việt Nam "không liên kết với nước này để chống nước kia".

          Đây là một quan điểm nhấn mạnh chủ trương "hòa bình, làm bạn với tất cả các nước" mà Đảng và Nhà Nước lựa chọn. Quan điểm thứ ba trong "4 không" đó là "không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác". Đây là quan điểm rất quan trọng, nhấn mạnh rằng Việt Nam sẽ không bị cuốn vào bất cứ cuộc xung đột giữa các quốc gia khác. Quan điểm này một lần nữa khẳng định quyền tự chủ, tự quyết của Việt Nam. Thực tiễn cho thấy, việc cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự trong nước là điều "lợi bất cập hại" khi mà cả một quốc gia, dân tộc có khả năng bị kéo vào một cuộc chiến tranh quy mô vì nước ngoài chọn quốc gia đó làm "bàn đạp" để xâm lược một quốc gia khác. Quan điểm "4 không" thứ tư đó là "Không sử dụng vũ lực hoặc đe doạ sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế". Đây là quan điểm được Việt Nam tận dụng triệt để trong các cuộc tranh chấp, xung đột với nước ngoài trong thời gian vừa qua. Một mặt, chúng ta lên án hành động gây hấn của đối phương, mặt khác, trên thực địa, chúng ta luôn chủ chương không sử dụng vũ lực, tránh va chạm khi không cần thiết và giữ bình tĩnh, không bị đối phương kích động.

          Sách trắng Quốc phòng của Việt Nam là cuốn sách do Bộ Quốc phòng Việt Nam công bố với toàn thế giới về những vấn đề cơ bản của chính sách quốc phòng Việt Nam trong đó xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng Quân đội nhân dân và Dân quân tự vệ là những vấn đề then chốt. Các vấn đề được nêu trong Sách trắng Quốc phòng Việt Nam nhằm góp phần tăng cường hiểu biết và xây dựng lòng tin giữa Việt Nam với các quốc gia khác trong cộng đồng quốc tế. Sách trắng cũng là tài liệu quan trọng để nâng cao hiểu biết về quốc phòng của đất nước cho công dân Việt Nam, góp phần làm cho mọi công dân, cơ quan, đơn vị và tổ chức xã hội hiểu rõ hơn quyền lợi và trách nhiệm của mình trong tham gia công cuộc củng cố quốc phòng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Vì vậy, chúng ta không cho phép bất kì ai, thế lực nào xuyên tạc, suy diễn, bôi nhọ những quan điểm, chính sách được nêu trong Sách trắng Quốc phòng Việt Nam năm 2019.

TrinhViet.com