PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN LÀ PHÙ HỢP VỚI ĐÒI HỎI VÀ MỆNH LỆNH CỦA CUỘC SỐNG HIỆN NAY

Giang Văn

Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, trong suốt quá trình đổi mới, Đảng và Nhà nước Việt Nam không ngừng tìm tòi, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường (KTTT) định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN). Tuy nhiên, những người muốn xóa bỏ chế độ XHCN ở Việt Nam lại tuyên truyền rằng: muốn phát triển KTTT thì phải bỏ đi "cái đuôi" định hướng XHCN. Đây là những ý kiến chủ quan, phiến diện về đường lối phát triển nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam. Vì phát triển nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam đó chính là hành trình bắt nguồn từ chính đòi hỏi và mệnh lệnh của cuộc sống.

Từ sự suy diễn chủ quan, phiến diện, khi nói về việc phát triển nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam, một số kẻ cho rằng, dù có xây dựng các bộ tiêu chí thì KTTT ở Việt Nam vẫn không thể tiến bộ, hiện đại được khi gắn với “định hướng XHCN”. Họ phân tích: KTTT định hướng XHCN là cụm từ mơ hồ, chắp vá, vì hai chủ đề hoàn toàn mâu thuẫn với nhau, không thể dung nạp với nhau, là sự bảo thủ trì trệ của ý thức hệ. Việt Nam chỉ có thể xây dựng thành công nền KTTT khi từ bỏ con đường XHCN, phát triển đất nước theo con đường TBCN. Đây là những quan điểm hoàn toàn sai trái, cố tình xuyên tạc, phủ nhận đường lối phát triển đúng đắn của Việt Nam để phục vụ cho mưu đồ đen tối của chúng. Những người có định kiến đó có lẽ không phải không biết rằng, Đảng Cộng sản Việt Nam khi lựa chọn xây dựng nền KTTT định hướng XHCN đã trải qua biết bao trăn trở. Đó là cả một hành trình tìm tòi, phát hiện những quy luật kinh tế và bắt nguồn từ chính đòi hỏi, mệnh lệnh của cuộc sống.

Nghiên cứu về cả phương diện lý luận và thực tiễn, chúng ta nhận thấy sự lựa chọn KTTT định hướng XHCN hoàn toàn không phải một kiểu lắp ghép “đầu Ngô mình Sở” như một số kẻ  nhiều lần quy chụp mà vẫn là sự trung thành, phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin. Trong bộ Tư bản nổi tiếng, ngay trang đầu tiên C.Mác đã viết: “Trong những xã hội do phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa (TBCN) chi phối thì của cải biểu hiện ra là một “đống hàng hóa khổng lồ”. Điều này cho thấy, C.Mác đánh giá rất cao tính hiệu quả của nền SXHH mà giai đoạn phát triển cao hơn của nó là KTTT. Trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã nhận định: "Giai cấp tư sản trong quá trình thống trị giai cấp chưa đầy một thế kỷ đã tạo ra những lực lượng sản xuất nhiều hơn và đồ sộ hơn lực lượng sản xuất của tất cả các thế hệ trước kia gộp lại”…Thực tiễn cho đến ngày nay đã chứng minh vị trí KTTT trong suốt chiều dài lịch sử phát triển kinh tế, xem đây là một thành tựu chung của nhân loại,  KTTT giúp kinh tế thế giới ngày càng tăng trưởng. Sau khi Cách mạng Tháng Mười thành công, V.I.Lênin ban đầu cũng từng chủ trương không áp dụng mô hình KTTT mà thực hiện “chính sách cộng sản thời chiến”. Nhưng sau đó, Người sớm phát hiện ra sai lầm, khắc phục sự nóng vội bằng cách đưa ra thực hiện “chính sách kinh tế mới” (NEP) mà nội dung cơ bản là khuyến khích phát triển kinh tế hàng hóa, chấp nhận ở mức độ nhất định cơ chế thị trường vì để xây dựng CNXH ở một nước còn tương đối lạc hậu về kinh tế như nước Nga, cần phải sử dụng quan hệ hàng hóa-tiền tệ, đặc biệt là sử dụng chủ nghĩa tư bản nhà nước để phát triển lực lượng sản xuất.

Với tinh thần đổi mới và khoa học, Đảng Cộng sản Việt Nam đã sớm nhìn nhận SXHH, KTTT không phải là riêng của CNTB và cũng không đối lập với CNXH.  Ngược dòng lịch sử, trong những giai đoạn khó khăn của đất nước, trước Đại hội VI, không ai khác, chính những người cộng sản từng trải nhiều bế tắc do đói nghèo, khủng hoảng đã tìm ra lối đi, chấp nhận những hạt nhân hợp lý của kinh tế hàng hóa tồn tại trong lòng cơ chế kinh tế tập trung quan liêu bao cấp. Những khoán hộ, “khoán chui” và con đường tìm tòi đầy gian nan dần được nhìn nhận, ủng hộ để đi đến bước ngoặt đổi mới. Với khát khao và dũng khí đổi mới, từ Đại hội VI năm 1986, chính thức đề cập sản xuất hàng hóa (SXHH) và xác định “cơ chế kế hoạch hóa theo phương thức hạch toán kinh doanh XHCN” và đã đưa ra kết luận mới rất quan trọng: “SXHH không đối lập với CNXH mà là thành tựu phát triển của nền văn minh nhân loại, tồn tại khách quan cần thiết cho công cuộc xây dựng CNXH và cả khi CNXH đã được xây dựng”. Đó thực chất cũng là bước ngoặt Đảng Cộng sản Việt Nam chấp nhận KTTT để xây dựng CNXH trong thời kỳ quá độ. Tuy nhiên, phải 15 năm sau, khái niệm “KTTT định hướng XHCN” mới chính thức được xác định từ Đại hội IX của Đảng (năm 2001), Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN", đó chính là nền KTTT định hướng XHCN. Tại Đại hội X (năm 2006), mô hình “KTTT định hướng XHCN” được xác định rõ hơn nội hàm “nắm vững định hướng XHCN trong nền KTTT” với hàng loạt nội dung. Đại hội XI (năm 2011) đặt vấn đề “tiếp tục đổi mới toàn diện, mạnh mẽ theo con đường XHCN” và để “hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN”, Đảng xác định trước hết cần “giữ vững định hướng XHCN của nền KTTT”. Đến Đại hội XII (năm 2016), Đảng Cộng sản Việt Nam đã có bước phát triển mới rất rõ nét trong tư duy về KTTT khi xác định đặc trưng cơ bản của nền KTTT định hướng XHCN. Đại hội XII xác định: KTTT định hướng XHCN “là nền KTTT hiện đại và hội nhập quốc tế, có sự quản lý của nhà nước pháp quyền XHCN, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, “là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của KTTT, đồng thời bảo đảm định hướng XHCN phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước”. Tư duy về phát triển KTTT định hướng XHCN của Đảng ta ngày càng được hoàn thiện hơn, đến Hội nghị Trung ương 5, khóa XII (tháng 5-2017), Đảng Cộng sản Việt Nam có nghị quyết riêng về hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN, trong đó xác định: Đến năm 2030 hoàn thiện đồng bộ và vận hành có hiệu quả thể chế KTTT định hướng XHCN ở nước ta, đồng thời đề ra 6 nhóm giải pháp chính và 5 nhiệm vụ trước mắt để triển khai thực hiện. Trong đó, giải pháp số một là thống nhất nhận thức về nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam với những quan điểm nhất quán.

Thành tựu của hơn 30 năm đổi mới kinh tế phát triển đất nước, ngày càng minh chứng cho việc phát triển KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với đòi hỏi và yêu cầu của cuộc sống hiện nay. Nhiều nhà nghiên cứu, học giả, chính khách trên thế giới phải thẳng thắn thừa nhận: Đảng Cộng sản Việt Nam đã dũng cảm và sáng tạo, không hề bảo thủ về ý thức hệ. Và đến ngày hôm nay, bằng việc hướng tới xây dựng bộ tiêu chí nền KTTT định hướng XHCN để đi tới mục tiêu đến năm 2030 hoàn thiện đồng bộ và vận hành có hiệu quả thể chế KTTT định hướng XHCN, con đường phát triển của Việt Nam ngày càng sáng rõ, trở thành một thành tựu vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin.

Việc coi KTTT là một sản phẩm của văn minh nhân loại ngày càng phát triển với trình độ cao, nên Đảng Cộng sản Việt Nam khi xác định xây dựng nền KTTT định hướng XHCN luôn coi trọng yếu tố “mở”, nên luôn cập nhật, tiếp thu tinh hoa, tiến bộ từ nền KTTT ở nhiều nước trên thế giới. Điều này được thể hiện qua đường lối đối ngoại, đường lối đổi mới, hội nhập kinh tế quốc tế của Đảng ta. Do đó, những quan điểm phản bác KTTT định hướng XHCN gần đây, cụ thể là việc chúng cho rằng: muốn phát triển KTTT thì phải bỏ đi "cái đuôi" định hướng XHCN là chủ quan, phến diện, lạc loài, dị biệt. Chúng ta cần đấu tranh, bác bỏ quan điểm này, vì phát triển KTTT định hướng XHCN là hoàn toàn phù hợp với quy luật khách quan, đáp ứng với đòi hỏi, yêu cầu của cuộc sống hiện nay./.