.jpg)
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người sáng lập ra Đảng cộng sản Việt Nam, Người đã xây dựng và rèn luyện Đảng cộng sản Việt Nam thành một đảng chân chính, bộ tham mưu sáng suốt và kiên cường của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam, lãnh đạo nhân dân ta tiến hành thắng lợi cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Trong những di sản tư tưởng to lớn về Đảng cộng sản mà Người để lại, vấn đề cán bộ là một phần cực kỳ quan trọng trong những luận điểm của Người về xây dựng Đảng. Quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng của Người, nhất là tư tưởng về vấn đề cán bộ nhằm chỉnh đốn đổi mới Đảng, làm cho Đảng thật sự trong sạch vững mạnh, cán bộ vừa hồng vừa chuyên, đáp ứng yêu cầu đòi của nhiệm vụ cách mạng, xứng đáng là lực lượng lãnh đạo toàn xã hội, là một trong những nhiệm vụ trọng yếu nhất của toàn Đảng, toàn dân ta. Đây thực sự là vấn đề then chốt bảo đảm cho công cuốc đổi mới đang được triển khai rộng khắp trên cả nước ta hiện nay.
Trong
tư tưởng Hồ Chí Minh, vấn đề cán bộ là mảng lớn, được Người rất coi trọng và
thường xuyên quan tâm bao gồm cả quan điểm về cán bộ và công tác cán bộ của
Đảng. Người đã dạy: Cán bộ là gốc của cách mạng, là yếu tố quyết định sự thành
bại của phong trào và thực tiễn thắng lợi của cách mạng Việt Nam mấy thập kỷ
qua đã cho chúng ta thấy rõ như vậy. Vì thế, tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ
quân đội vững mạnh theo tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa và
giá trị thực tiễn sâu sắc đối với Đảng ta trong giai đoạn cách mạng hiện nay,
mà mãi mãi soi sáng trong suốt sự nghiệp cách mạng Việt Nam.
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ CÁN BỘ
1.
Một số vấn đề chung .
Có thể nói mục tiêu cuộc đời của
Chủ tịch Hồ Chí Minh là giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con
người, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội. Để biến mục tiêu, lý tưởng
cách mạng thành hiện thực, vấn đề được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm hàng đầu
là vấn đề tổ chức, là sớm lập ra Đảng cộng sản, một nhân tố quyết định sự phát
triển và thắng lợi của cách mạng Việt nam. Đảng ra đời, tồn tại và phát triển
là xuất phát từ yêu cầu của sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Đảng phải được xây
dựng vững mạnh cả về chính tri tư tưởng và tổ chức, trong đó vấn đề cán bộ là
then chốt của Đảng.
Thấm nhuần lý
luận chủ nghĩa Mác - lênin, với câu nói nổi tiếng của V.I.Lênin: hãy cho tôi
một tổ chức của những người cách mạng, tôi sẽ đảo lộn nước Nga, và nói về cán
bộ trong cách mạng vô sản Nga: không có nhà cách mạng chuyên nghiệp, công việc
khó thực hiện được. Hồ Chí Minh coi “cán bộ là cái gốc của mọi công việt”,
“công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”, “vấn đề cán bộ
là vấn đề rất trọng yếu và rất cần kíp”[1].
Đó chính là những quan điểm chung có thể vận dụng vào bất kỳ thời kỳ giai đoạn
nào của sự nghiệp cách mạng nước ta, kể cả trước khi giành chính quyền và thời
kỳ Đảng cầm quyền, trong giai đoạn hiện nay và mãi mãi về sau trong sự nghiệp
cách mạng của Đảng ta.
2. Quan điểm về cán bộ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất
cao vai trò của cán bộ. Người cho rằng, cán bộ là dây truyền của bộ máy, nếu
dây truyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, toàn bộ máy cũng bị tê
liệt. “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng thi hành trong nhân dân,
nếu cán bộ kém thì chính sách hay mấy cũng không thể thực hiện được”2. Trong phong trào cách mạng, các khâu
liên hoàn để làm nên thắng lợi, chúng ta thấy những điểm sau đây:
Đường lối,
chủ trương, chính sách đúng của một tổ chức cách mạng. Quần chúng nhân dân được
giác ngộ; tích cực hưởng ứng tham gia. Cán bộ lãnh đạo giỏi.
Có thể nói rằng, ba điểm ấy liên
quan mật thiết với nhau. Riêng khâu cán bộ có một tác động lớn, trực tiếp cho
phong trào. Bởi vì cán bộ tốt thì cũng có thẻ góp phần tạo ra đường lối, chủ
trương, chính sách cho Đảng; cán bộ tốt cũng góp phàn giáo dục, động viên, tập
hợp quần chúng nhân dân tham gia tích cực vào phong trào cách mạng.
Chủ tịch Hồ
Chí Minh không chỉ đánh giá rất cao vai trò của cán bộ mà còn yêu cầu mọi cán
bộ của Đảng phải đáp ứng được những yêu cầu đòi hỏi sau đây:
+ Đạo đức cách mạng: Người cán bộ phải có đạo đức cách mạng, đây là yêu
cầu cầu đầu tiên cần phải có đối với cán bộ, bởi vì đạo đức cách mạng là gốc,
là nền. Người cán bộ của Đảng mà không có đạo đức làm gốc, làm nền thì có tài
giỏi đến mấy cũng chẳng làm gì.
+ Tuyệt đối trung thành: Người
cán bộ phải tuyệt đối trung thành với Đảng, với tổ quốc, với sự nghiệp cách
mạng của nhân dân. Cách mạng là một sự nghiệp lâu dài, gian khổ, trải qua bao
nhiêu thử thách và bước ngoặt. Sự trung thành với Đảng là một yêu cầu cao đối
với người cán bộ. Sự trung thành hoàn toàn xa lạ với sự hoang mang dao động và
sự phản bội. Trong cả chặng đường dài hoạt động, đã có những người phản bội lại
Đảng, phản bội tổ quốc, mặc dù trước đó họ có bề dầy chiến công cách mạng. Vì
thế sự thủy chung son sắt với Đảng, với cách mạng được coi là những “điểm chốt”
cơ bản khi nhìn nhận đánh giá cán bộ.
+ Năng lực lãnh đạo tổ chức:
Người cán bộ phải có năng lực lãnh đạo tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương
của Đảng, có trí tuệ, có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ giỏi.
+ Có mối
liên hệ mật thiết với nhân dân: Bằng hành động của mình yêu mến nhân dân; làm
cho dân tin, dân phục; tôn trọng và đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân; khiêm
tốn học hỏi nhân dân; chí công vô tư, có tinh thần “lo trước thiên hạ, vui sau
thiên hạ”. Yêu cầu này đặc biệt quan trọng khi ở thời kỳ Đảng cầm quyền, cán bộ
đã trở thành người có chức, có quyền, đối tượng lãnh đạo của Đảng ở thời kỳ này
là quần chúng nhân dân lao động. Do đó nếu không đáp ứng được yêu cầu này thì
rõ ràng toàn bộ sự nghiệp sự cách mạng của Đảng sẽ bị thất bại.
+ Luôn phải học hỏi: Cán bộ phải
luôn luôn học hỏi, học lý luận Mác - Lênin, dùng lập trường quan điểm của chủ
nghĩa Mác - Lênin mà vận dụng vào thực
tiễn, tổng kết kinh nghiệm của Đảng ta. Đồng thời cán bộ phải học tập nâng cao
trình độ chuyên môn, bởi vì ngày nay người cán bộ “không thể lãnh đạo chung
chung được nữa”, “chỉ có nhiệt tình không thôi thì chưa đủ, còn phải có tri
thức nữa”1.
+ Phải có
phong cách công tác tốt: Không được mắc bệnh chủ quan, không có tác phong quan
liêu, đại khái, không ham chuộng hình thức, phô trương cho oai, làm việc theo
kiểu bàn giấy, chỉ tay năm ngón, theo kiểu “tỉnh gửi giấy về huyện, huyện gửi
giấy về xã; giấy không thể che rét cho trâu bò được”2
Các yêu cầu cơ bản trên đây của
Chủ tịch Hồ Chí Minh có thể coi là những tiêu chuẩn cơ bản, chung nhất của
người cán bộ Đảng trong tất cả các thời kỳ, ở tất cả các cấp, ở tất cả các địa
bàn. Với những yêu cầu này, các cấp, các ngành, các địa phương có thể vận dụng
để đề ra một cách cụ thể về tiêu chuẩn cán bộ cho ngành mình, địa phương mình
và cấp mình.
Đồng thời với yêu cầu của người
cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập vấn đề công tác cán bộ của Đảng, một vấn đề
người coi là “luôn luôn cần kíp và trong yếu” có thể nêu khái quát về công tác
cán bộ theo những quan điểm của Hồ Chí Minh:
Một là: Phải hiểu và đánh giá
đúng cán bộ.
Đây là yêu cầu có tính
chất như là quan điểm xuất phát để Đảng tiến hành các công việc khác của công
tác cán bộ. Muốn hiểu và đánh giá đúng cán bộ, phải có những chuẩn mực phù hợp
với từng thời kỳ, từng địa phương, từng lĩnh vực và hoàn toàn có thái độ công
minh, khách quan. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, những điểm cụ thể của yêu cầu
“hiểu và đánh giá đúng cán bộ” là:
Người hoặc bộ phận xem xét đánh giá cán bộ phải trong sạch để đảm bảo
tính công minh, khách quan. Đây là điều tối cần thiết, bởi người đi đánh giá
người khác mà bản thân người đó mắc nhiều khuyết điểm thì không thể làm tốt
chức trách của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, người ta hay mắc những
chứng bệnh như tự cao tự đại; “ưa người ta nịnh mình”; định kiến đối với người
khác; đem một cái khuôn nhất định, chật hẹp mà lắp vào tất cả mọi người khác
nhau, phạm một trong bốn bệnh đó thì cũng như “mắt đang mang kính có mầu, không
bao giờ thấy rõ cái mặt thật của những cái mình trông”. Vì vậy, muốn hiểu và
đánh giá đúng cán bộ, phải luôn luôn sửa chữa khuyết điểm của mình.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên
những quan điểm về nhận xét cán bộ. Người cho rằng trong thế giới cái gì cũng
biến hóa, nên xem xét cán bộ cũng phải biến hóa. Thí dụ như: “có người khi
trước theo cách mạng mà nay lại phản cách mạng. Có người khi trước không cách
mạng mà nay tham gia cách mạng. Thậm chí có người đang theo cách mạng sau này
có thể phản cách mạng. Một số cán bộ trước có sai lầm, không phải vì thế mà sai
lầm mãi mãi. Cũng có cán bộ đến nay chưa bị sai lầm, nhưng chắc gì sau này
không bị sai lầm. Quá khứ, hiện tại và tương lai của mọi người không phải luôn
giống nhau”1. Vì vậy, mà phải xem xét
cán bộ một cách “phải biến hóa”, nghĩa là phải xem một cách toàn diện, Bởi vì,
quá khứ, hiện tại và tương lai của mỗi người cán bộ không phải luôn giống nhau,
phải xem xét cả quá trình của họ, không nên chỉ xem xét ngoài mặt, xem xét một
lúc, một việc mà xem xét kỹ cả toàn bộ công việc của cán bộ.
Xem xét đánh giá cán bộ phải được tiến hành một cách thường xuyên, kinh
nghiệm cho ta thấy, mỗi lần xem xét lại cán bộ thì một mặt sẽ Đảng sẽ tìm thấy
những cán bộ mới cho cách mạng, mặt khác thì “những người hủ hóa cũng lòi ra”.
Hai
là: Phải khéo dùng cán bộ, biết kết hợp bố trí cán bộ.
Về dùng cán bộ theo Chủ tịch Hồ Chí Minh là phải biết rõ cán bộ, cất nhắc
cán bộ cho đúng, khéo dùng cán bộ, phân phối cán bộ hợp lý, giúp cán bộ cho đúng,
giữ gìn cán bộ. Đây là yêu cầu đặt người đúng việc bởi người đời ai cũng có chỗ
hay chỗ dở. Ta phải dùng chỗ hay và giúp sửa chữa chỗ dở. Dùng người như dùng
gỗ. Người thợ khéo thì gỗ to, nhỏ, thẳng, cong đều tùy chỗ mà dùng được.
“Thường chúng ta không biết tùy tài mà dùng người. Thí dụ như thợ rèn thì bảo
đi đóng tủ, thợ mộc thì bảo đi rèn dao. Thành thử hai người đều lúng túng. Nếu
biết tùy tài mà dùng người thì hai người đều thành công”.
Theo Chủ tịch
Hồ Chí Minh, Mặt trận dân tộc ngày càng mở rộng, nảy nở ra hàng ngàn, hàng vạn
người hăng hái tham gia vào Đảng ta. Họ hăng hái nhưng lí luận còn thiếu, kinh
nghiệm còn ít. Trong công tác, họ thường gặp những vấn đề to tát, họ phải tự
giải quyết. Vì vậy, chúng ta cần phải đặc biệt săn sóc họ. Do đó vấn đề cán bộ
rất trọng yếu, rất cần kíp.
Muốn dùng cán
bộ trước hết phải hiểu và đánh giá đúng cán bộ. Đây là một yêu cầu có tính chất
như là một quan điểm xuất phát để Đảng tiến hành các công việc khác của công
tác cán bộ. Muốn hiểu đánh giá đúng cán bộ, trước hết phải có những chuẩn mực
phù hợp với từng thời kỳ, từng địa phương, từng lĩnh vực phải tự biết mình,
phải biết đúng sự phải trái của mình thì mới biết đúng sự phải trái của người
ta. Nếu không biết sự phải trái của mình thì chắc không nhận rõ người cán bộ
tốt hay xấu. Chủ tịch Hồ Chí Minh phê phán những chứng bệnh mà người lãnh đạo
hay mắc phải là: tự cao, tự đại; ưa người ta nịnh mình; đem lòng yêu nghét mà
đối với người; đem một cái khuôn khổ chật hẹp nhất định mà lắp vào tất cả mọi
người khác nhau. Người lãnh đạo phạm vào một trong bốn bệnh đó thì cũng như đã
mang kính màu, không bao giờ thấy cái mặt thật của những cái mình trông.
Ba là:
Chống các biểu hiện tiêu cực trong công tác cán bộ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh phê phán những
bệnh thường mắc phải trong công việc dùng cán bộ như: Ham dùng người bà con,
anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc chắn hơn người ngoài, để rồi từ đó
nảy sinh ra nhiều quan niệm lệch lạc trong công tác cán bộ; Ham dùng những kẻ
khéo nịnh mình mà chán ghét những người chính trực. Kẻ xu nịnh bao giờ cũng là
kẻ cơ hội, có những kẻ cơ hội chính trị nhưng cũng có những kẻ cơ hội chỉ vì
quyền lợi tầm thường (một số người là cơ hội kiếm chác). Nếu không tỉnh táo đề
phòng thì rất rễ đưa những kẻ này vào những chức vụ Đảng, chính quyền đoàn thể
và tác hại thật khôn lường; Ham dùng những người hợp tính tình với mình, mà
tránh những người không hợp với mình, bất kể người đó năng lực ra sao, nên sa
vào hiện tượng cánh hẩu, biệt phái chia rẽ, phe nhóm.
Những căn bệnh trên đây đã tác
hại đến công tác xây dựng Đảng nói chung và công tác cán bộ nói riêng. Vì những
bệnh đó, kết quả là họ làm bậy mà mình vẫn cứ bao dung, che chở, bảo hộ, khiến
cho họ ngày càng hư hỏng. Còn đối với những người chính trực thì bới lông tìm
vết để trả thù. Như thế, cố nhiên hỏng cả công việc của Đảng, hỏng cả danh giá
của người lãnh đạo.
Bốn là: Ra sức huấn luyện cán bộ, đào tạo cán bộ
Trong tác phẩm
Sửa đổi lối làm việc Người đưa ra những nội dung rất sâu sắc về đào tạo cán bộ,
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói về huấn luyện cán bộ: Là cần phải huấn luyện
nghề nghiệp, huấn luyện chính trị, huấn luyện văn hóa, huấn luyện lí luận cho
cán bộ. Người đưa ra một nhận định đặc sắc về vị trí vai trò chức năng nhiệm vụ
của cán bộ. Đó là, Người cho rằng cán bộ là cái gốc của mọi công việc, là nòng
cốt của mọi tổ chức, là lực lượng chính trong xây dựng và tổ chức thực hiện
đường lối, công việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém, bởi vì
Người coi cách mạng là một nghề, nghề gì cũng phải học, phải được đào tạo và
bồi dưỡng, mà những người có chức năng tuyên truyền, vận động giáo dục, tổ chức
quần chúng làm cách mạng, phát huy vai trò của quần chúng chính là cán bộ
“những người đem chính sách của Đảng và chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu
rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho
chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng”1.
Vì vậy huấn luyện cán bộ cũng là cái gốc của Đảng. Đây chính là con đường cơ
bản để có được đội ngũ cán bộ của Đảng, của nhà nước đủ đức, đủ tài. Ngay cả
sau này, Người còn tiếp tục khảng định: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước
hết cần những con người xã hội chủ nghĩa”2,
“vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây,
vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”3,
Càng khảng định thêm đó là tư tưởng chiến lược nhất quán của Chủ tịch Hồ Chí
Minh. Người còn chỉ rõ những khuyết điểm của công tác huấn luyện cán bộ lúc đó,
ví dụ như: huấn luyện cán bộ hành chính mà không đụng đến công việc hành chính;
còn dạy chính trị thì mênh mông mà không thiết thực, học rồi không dùng được,
cán bộ phần đông là công nhân và nông dân, văn hóa rất kém. Đảng chưa tìm đủ
cách để nâng cao trình độ văn hóa của họ; huấn luyện lý luận cho cán bộ cao
cấp, đến nay hoặc chưa làm, hoặc làm không đúng, lí luận và thực tiễn không ăn
khớp với nhau, dậy theo cách học thuộc lòng. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi đây là điều Đảng nên sửa chữa ngay
và đề ra cách sửa chữa.
Huấn luyện cán
bộ về nghề nghiệp, tức là cán bộ ở môn nào phải học cho thạo công việc ở trong
môn ấy. Các cơ quan lãnh đạo của mỗi môn phải gom góp tài liệu, sắp xếp cách
dậy và học, kiểm tra kết quả, sao cho cán bộ trong mình dần dần đi đến thạo
công việc.
Huấn luyện cán
bộ về chính trị, thì tập trung huấn luyện cả về mặt chính trị, thời sự, đường
lối quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước. Huấn luyện chính
trị môn nào cũng phải học. Nhưng phải tùy theo mỗi môn mà nhiều hay ít. Thí dụ
cán bộ chuyên môn về y tế thì học ít hơn, còn cán bộ tuyên truyền thì học nhiều
hơn.
Huấn luyện văn
hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đây là việc rất quan trọng đối với những cán bộ
còn kém văn hóa. Cán bộ có thể thay phiên nhau đi học. Lớp học văn hóa phải
theo trình độ văn hóa cao hay thấp mà đặt lớp, chứ không theo cán bộ cao hay
thấp.
Huấn luyện lí luận cho cán bộ, đây là công việc được Chủ tịch Hồ Chí
Minh rất coi trọng, Người chỉ rõ sự cần thiết của việc học tập lí luận đối với
cán bộ, theo Người không chỉ lựa chọn đúng cán bộ mà còn cần phải dạy bảo lí
luận cho cán bộ. Chỉ thực hành mà không có lí luận cũng như có một mắt sáng,
một mắt mù. Người cho rằng Đảng ta hy sinh tranh đấu, đoàn kết lãnh đạo nhân
dân, tranh lại thống nhất và độc lập. Công việc đã có kết quả vẻ vang, nhưng
bước vào thời kỳ mới, cán bộ còn mắc nhiều khuyết điểm, mà nguyên nhân quan
trọng là do sự yếu kém hạn chế về lí luận của cán bộ. Không có lí luận cách
mạng thì không có phong trào cách mạng, người cách mạng không thể làm tròn
nhiệm vụ của người chiến sĩ tiên phong. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh, không
có lý luận thì không có kim chỉ nam, không có phương hướng cho hành động của
cán bộ, không có nguồn sáng cho đôi mắt của họ, nên họ mò mẫm lúng túng như
nhắm mắt mà đi, những người không biết lý luận, kém lý luận thì không biết xem
cho rõ, cân nhắc cho đúng sử lí cho khéo mọi công việc, do đó kết quả thường
thất bại. Huấn lý luận, nhưng hết sức tránh lí luận suông, nếu chỉ đem lí luận
khô khan nhét cho đầy óc họ. Rồi bày cho họ viết những chương trình, những hiệu
triệu rất kêu. Còn đối với việc thực tế, tuyên truyền, vận động, tổ chức, kinh
nghiệm chỉ nói qua loa thôi. Đối với những cán bộ cao cấp, trung cấp có sức
nguyên cứu lí luận, ngoài việc học tập chính trị và nghiệp vụ, cần phải học
thêm lí luận. Cán bộ được đào tạo tốt, được trang bị lí luận thiết thực gắn với
việc nguyên cứu công tác thực tiễn, kinh nhiệm thực tế, lúc học rồi, có thể tự
mình làm ra phương hướng chính trị, có thể làm công việc thực tế, có thể trở
nên người tổ chức và lãnh đạo. Thế là lí luận thiết thực, có ích.
Như vậy huấn luyện cán bộ mà Chủ
tịch Hồ Chí Minh đề cập cho ta thấy ý nghĩa và tầm quan trọng của nó lúc
bấy giờ. Về nội dung và cách huấn luyện rất phù hợp với hoàn cảnh mà nhân dân
ta đang tiến hành cuộc kháng chiến lâu dài và gian khổ. Ngày nay, trình độ mọi
mặt của cán bộ đã phát triển rất nhiều so với lúc đó, công tác huấn luyện cán
bộ cũng vậy và có những yêu cầu ngày càng cao trong giai đoạn mới của cách mạng
nước ta. Tuy vậy một số cách thức huấn luyện mà Hồ Chí Minh đề ra trong huấn
luyện nghiệp vụ, huấn luyện chính trị và huấn luyện lí luận vẫn còn có ý nghĩa
thực tiễn đối với chúng ta.
Năm là: Phải có gan cất nhắc cán
bộ, đề bạt cán bộ.
Lựa chọn cán bộ là phải: chọn những người rất trung thành và hăng hái trong công
việc, luôn quan hệ mật thiết với dân chúng, có thể phụ trách giải quyết những
vấn đề trong những hoàn cảnh khó khăn, luôn giữ đúng kỷ luật. Chủ tịch Hồ Chí
Minh nêu lên bốn tiêu chuẩn để lựa chọn cán bộ:
Thứ nhất là
những người đã tỏ ra trung thành, hăng hái trong công việc và trong đấu tranh;
Thứ hai là
những người liên hệ mật thiết với dân, hiểu biết dân luôn chú đến lợi ích của
dân, như thế dân mới tin cậy và nhận những cán bộ đó là những người lãng đạo
họ;
Thứ ba là
những người có thể phụ trách giải quyết các vấn trong những điều kiện kiện hoàn
cảnh khó khăn. Ai sợ phụ trách và không có sáng kiến thì không phải người lãnh
đạo. Người lãnh đạo đúng cần phải khi thất bại không hoang mang, khi thắng lợi
không kiêu ngạo. Khi thi hành các nghị quyết, gan góc không sợ khó khăn;
Thứ tư là
những người luôn luôn giữ đúng kỷ luật.
Người cho rằng
công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Vì vậy Đảng phải
nuôi dậy cán bộ như người làm vườn vun trồng những cây cối, quý báu. Phải trọng
dụng nhân tài, trọng dụng cán bộ, trọng mỗi một người có ích cho công việc
trung của chúng ta. Đảng ta là một đoàn thể đấu tranh, trong cuộc tranh đấu
thường hao tổn một số cán bộ quý báu. Vì vậy, chúng ta càng phải quý cán bộ,
phải bổ xung cán bộ, phải giữ gìn cán bộ cũ và đào tạo cán bộ mới.
Trên cơ sở
những tiêu chuẩn đó mà lựa chọn cán bộ, và phải biết cách dùng cán bộ cho đúng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ người lãnh đạo: phải có độ lượng vĩ đại thì mới có
thể đối với cán bộ một cách chí công vô tư, không thành kiến, khiến cho cán bộ
khỏi bị rơi; phải có tinh thần rộng rãi mới có thể gần gũi những người mình
không ưa; phải có tính chịu khó dạy bảo, mới có thể nâng đỡ những đồng chí còn
kém, giúp họ tiến bộ; phải sáng suốt, mới khỏi bị bọn vu vơ bao vây mà xa cách
cán bộ tốt; phải có thái độ vui vẻ, thân mật, các đồng chí mới vui lòng gần gũi
mình.
Muốn cho cán bộ yên tâm làm việc, theo Người
phải có gan cất nhắc cán bộ. Cất nhắc cán bộ phải vì công tác, tài năng, vì cổ
động cho đồng chí khác thêm hăng hái. Như thế công việc nhất định chạy. Nếu vì
lòng yêu nghét, vì thân thích, vì nể nang, nhất định không ai phục, mà gây lên
mối lôi thôi trong Đảng, như thế là có tội với Đảng với đồng bào.
Phải khiến cho
cán bộ có gan nói, có gan đề ra ý kiến phê bình ưu khuyết điểm của cán bộ lãnh
đạo. Như thế chẳng những không phạm gì đến uy tín của người lãnh đạo mà lại tỏ
ra dân chủ thực sự trong Đảng; phải khiến cho cán bộ có gan phụ trách, có gan
làm việc. Có nhiều việc hay việc dở một phần do cán bộ có đủ năng lực hay
không, nhưng một phần cũng do cách lãnh đạo có đúng hay không. Năng lực của con
người không phải hoàn toàn do tự nhiên mà có , mà phần lớn là do công tác, do
tập luyện mà thành. Lãnh đạo khéo, tài nhỏ có thể hóa ra tài to. Lãnh đạo không
khéo, tài to cũng hóa ra tài nhỏ.
Cũng theo Chủ
tịch Hồ Chí Minh, trước khi giao công tác cho cán bộ, phải bàn kỹ với họ. Nếu
họ gánh không nổi, chớ miễn cưỡng giao việc đó cho họ. Khi đã giao cho họ thì
cần phải chỉ đạo rõ ràng, sắp xếp đầy đủ, vạch rõ những điểm chính và những khó
khăn có thể xẩy ra. Một khi đã quyết định rồi thì thả cho họ làm, khuyên họ cứ
cả gan mà làm và phải hoàn toàn tin họ. Nếu không tin cán bộ sợ họ làm không
được, rồi thì việc gì mình cũng nhúng vào, kết quả thành chứng bao biện mà công
việc vẫn không xong. Cán bộ thì vớ vẩn cả ngày, sinh ra buồn rầu nản chí.
Năm là: Phải thương yêu cán bộ,
chăm sóc cán bộ, tạo điều kiện cho cán bộ trưởng thành.
Vấn đề thương yêu cán bộ chăm sóc
cán bộ tạo điều kiện cho cán bộ trưởng thành được Chủ tịch Hồ Chí Minh phân
tích một cách sâu sắc, giầu lòng nhân ái, theo Người đào tạo bồi dưỡng để có
được cán bộ tốt là một quá trình lâu dài, không phải vài ba tháng, hoặc vài ba
năm đã đào tạo được người cán bộ tốt, mà cần phải trải qua công tác, được tôi
luyện trong thực tiễn tranh đấu, huấn luyện lâu năm mới được. Trái lại, trong
quá trình hoạt động thực tiễn, cán bộ khó tránh khỏi sai lầm, khuyết điểm, nếu
không được phát hiện, sửa chữa kịp thời sẽ dẫn đến thoái hóa biến chất, dễ mất
cán bộ. Vì vậy Đảng phải thương yêu cán bộ, thương yêu không phải là vỗ về,
nuông chiều, thả mặc, mà là giúp đỡ cán bộ để họ tiến bộ; giúp họ giải quyết
những vấn đề khó khăn trong sinh hoạt, khi họ đau ốm được chăm nom để gia đình
họ khỏi túng quẫn, vv... Thương yêu là luôn luôn chú ý đến công tác của họ.
Thấy họ có khuyết điểm thì giúp họ sửa ngay, để vun trồng cái thói cả gan phụ
trách, cả gan làm việc của họ. Đồng thời cũng nêu rõ những ưu điểm, những thành
công của họ, nhưng không làm cho họ kiêu căng, mà làm cho họ thêm hăng hái,
thêm gắng sức, vun đắp chí khí của họ để đi đến chỗ bại không nản, thắng không
kiêu. Vì kiêu ngạo là bước đầu của thất bại.
Đối với cán bộ mắc sai lầm, theo
quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh ta không sợ sai lầm và khuyết điểm, chỉ sợ
không cố gắng sửa chữa, và chỉ sợ những người lãnh đạo không biết tìm cách đúng
để giúp cán bộ sửa chữa sai lầm. Cách đúng, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh là người
lãnh đạo phải giúp đỡ họ một cách chí tình, làm cho họ tự giác thấy được nguyên
nhân của sai lầm và tác hại của nó, để có biện pháp sửa chữa một cách tích cực
và hiệu quả. Không phải một sai lầm to lớn mà đã vội cho họ là cơ hội chủ
nghĩa, đã cảnh cáo, đã tạm khai trừ. Những cách quá đáng như thế đều không
đúng. Sửa chữa sai lầm một phần trách nhiệm của cán bộ mắc sai lầm, một phần
cũng là trách nhiệm của người lãnh đạo. Sửa chữa sai lầm bằng giải thích,
thuyết phục, cảm hóa, dậy bảo là điều nên làm, nhưng không phải tuyệt nhiên là
không dùng xử phạt. Vấn đề là phải phân tích rõ ràng mức độ sai lầm nặng hay
nhẹ một cách thấu tình, đạt lý mà hình thức sử phạt cho đúng.
Hồ Chí Minh kết luận: Cách đối sử với cán bộ
là một điểm trọng yếu trong tổ chức công việc. Cách đối sử khéo, có đúng thì
mới thực hiện được nguyên tắc “vấn đề cán bộ quyết định mọi việc”. Phê bình sử
phạt cho đúng chẳng những không làm mất thể diện và uy tín của cán bộ, của Đảng,
trái lại còn làm cho sự lãnh đạo mạnh mẽ hơn, thiết thực hơn, do đó mà uy tín
thể hiện ngày càng tăng thêm.
Ngay khi nước
nhà mới giành được độc lập vấn đề “chiêu hiền đãi sĩ”, “cầu người hiền tài”
được biểu hiện rất rõ, với tư cách là Chủ tịch
nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra chỉ thị cho các địa phương phải tìm người hiền
tài ra gánh vác công việc cho nước, cho dân, chúng ta có thể cảm nhận được
chính sách chiêu hiền đãi sĩ của Người qua những lời cảm kích sau đây: “Nước
nhà cần phải kiến thiết. Kiến thiết cần phải có người tài. Trong số 20 triệu
người đồng bào chắc không thiếu người có tài có đức.
E vì chính phủ không đến, thấy
không khắp, đến nỗi những bậc tài đức không thể xuất hiện. Khuyết điểm đó tôi
xin thừa nhận.
Nay muốn sửa đổi điều đó và trọng
dụng những kẻ hiền năng, các địa phương phải lập tức điều tra nơi nào có người
tài đức, có thể làm được những việc ích nước lợi dân, thì phải báo cáo ngay cho
chính phủ biết.
Báo cáo phải
nói rõ tên tuổi, nghề nghiệp, tài năng, nguyện vọng và chỗ ở của người đó. Hạn
trong một tháng, các cơ quan địa phương phải báo cáo cho đủ”1
Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện một con người có
cái tâm trong như pha lê, Người đã tập hợp được rất nhiều nhân tài cho đất nước
dưới ngọn cờ đại nghĩa của mình. Những người đi theo tiếng gọi của người đã trở
nên những người con trung kiên cho tổ quốc, thành vốn cán bộ quý cho Đảng, cho
nhà nước và các đoàn thể nhân dân.
Những vấn đề cơ bản trên trong tư
tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác cán bộ đã và đang trở thành “cẩm nang”,
kim chỉ nam và mặt rời soi sáng cho công cuộc đổi mới, xây dựng chỉnh đốn Đảng,
vấn đề cán bộ là vấn đề đại sự, vẫn là vấn đề nóng hổi, bức súc bởi vì sự
nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta không ngừng phát triển. Những quan
điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề này luôn luôn gắn với sự nghiệp cách
mạng vĩ đậi của dân tộc.
II.
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ CÁN BỘ TRONG XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUÂN ĐỘI HIỆN NAY
Dưới ngọn cờ
tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cách mạng Việt Nam đã vững bước tiến lên
giành được những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử mang tầm thời đại. Và ngày nay cả
nước đang thực hiện đường lối đổi mới xây dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ
nghĩa, phấn đấu thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh xã hội cân bằng dân chủ
văn minh.
Trong xây dựng
quân đội ở thời kỳ nào, giai đoạn nào, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng luôn chăm lo
xây dựng đội ngũ cán bộ cả về chính trị tư tưởng, quan điểm, lề lối tác phong
công tác. Bởi lẽ theo quan điểm của Người “cán bộ là những người đem chính sách
của Đảng, của chính phủ cho quần chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình
hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách
cho đúng, vì vây cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Vì vậy, huấn luyện cán bộ
là cái gốc, công việc gốc của Đảng”1.
Đội ngũ cán bộ là lực lượng nòng cốt xây dựng quân đội, đưa chủ trương đường
lối chính sách nghị quyết của Đảng vào quán triệt, chỉ đạo tổ chức thực hiện
trong các hoạt động của quân đội: xây dựng, huấn luyện chiến đấu, sẵn sàng
chiến đấu, công tác lao động sản xuất, đạt chất lượng hiệu quả cao, biến đường
lối chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước, chỉ thị mệnh của cấp trên thành
hiệu quả thiết thực trong đời sống chiến đấu, công tác, lao động sản xuất của
quân đội. Cho nên bất cứ chính sách gì, cán bộ tốt thì thành công. Và người coi
huấn luyện bồi dưỡng cán bộ là công việc gốc của Đảng. Bao giờ Chủ tịch Hồ Chí
Minh cũng giành cho đội ngũ cán bộ quân đội sự quan tâm đặc biệt, những tình
cảm đặc biệt hết sức sâu sắc và rộng lớn. Người luôn gắn việc bồi dưỡng giáo
dục, rèn luyện bồi dưỡng cán bộ, với đường lối chính trị đường lối quan sự,
nhiệm vu cách mạng của Đảng, của quân đội trong từng thời kỳ, từng giai đoạn
cách mạng, đề ra những yêu cầu cụ thể về phẩm chất năng lực của cán bộ tương
ứng với đòi hỏi của nhiệm vụ chính trị đặt ra. Trong đó quan điểm bao trùm nhất
là: Người nhắc nhở cán bộ phải ra sức học tập, tu dưỡng nắm vững bản chất cách
mạng khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin
để củng cố giữ vững lập trường, bản chất chính trị, có phương pháp sử lý đúng
đối với công việc và đối với con người. Người thường căn dặn “cán bộ phải
thường thương yêu đội viên. Đối với anh em ốm yếu, thương tật, cán bộ phải
trông nom, thăm hỏi. Người đội trưởng, người chính trị viên phải là người anh,
người chị người bạn của đội viên, chưa làm được như vậy thì chưa hết nhiệm vụ,
rằng từ tiểu đội trưởng trở lên, từ Tổng Tư lệnh trở xuống, phải săn sóc đời
sống vật chất và tinh thần của đội viên, phải xem xét đội viên ăn uống như thế
nào, phải hiểu nguyện vọng và thắc mắc của đội viên. bộ đội chưa ăn cơm, cán bộ
không được kêu mình đói. Bộ đội không có áo mặc, cán bộ không được kêu mình
rét. Bộ đội chưa đủ chỗ ở, cán bộ không được kêu mình mệt. Thế mới là dân chủ,
là đoàn kết, là tất thắng”. Đối với nhân dân, Người thường căn dặn cán bộ chiến
sĩ, phải kính trọng dân, giúp đỡ dân, khiêm tốn học hỏi nhân dân không được
công thần kiêu ngạo. Mình đánh giặc là vì nhân dân, nhưng mình không phải là
“cứu tinh” của dân mà mình có trách nhiệm phụng sự nhân dân. Tất cả quân nhân phải
làm cho dân tin, dân phục, dân yêu. phải làm thế nào khi mình chưa đến thì dân
trông mong, khi mình đến thì dân giúp dỡ, khi mình đi nơi khác thì dân luyến
tiếc. Muốn vậy, bộ đội phải giúp đỡ dân, thương yêu dân. mỗi quân nhân phải là
một cán bộ tuyên truyền bằng việc làm của mình.
Bởi vậy, ngay
từ ngày thành lập đến nay, dù trong gian khổ chiến đấu hy sinh giải phóng dân
tộc, bảo vệ tổ quốc, hay trong huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, học tập công tác,
lao động sáng tạo của thời bình, quân đội ta luôn luôn phấn đấu thực hiện lời
dậy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu “trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn
sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm
vụ nào cũng hoàn thành khó khăn nào cũng vượt qua kẻ thù nào cũng đánh thắng”.
Chính vì vậy, đồng bào ta ở mọi miền đất nước đã tặng cho quân đội ta danh hiệu
cao quý “bộ đội cụ Hồ”. Một lòng một dạ phục vụ
nhân dân, đi dân nhớ ở dân thương, bộ đội là một hình mẫu về đạo đức lối
sống. Đối với đồng đội, đồng chí thì quý
trọng như ruột thịt, hết lòng giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Cán bộ thương yêu
chiến sĩ chia ngọt sẻ bùi với cấp dưới, làm cho chiến sỹ tôn trọng cán bộ. Mọi
người sống có lý tưởng, sống có kỷ luật, khiêm tốn giản dị, trung thực thẳng
thắn, lễ độ và nhân hậu, kính già yêu trẻ, mình vì mọi người.
Ở vào thời
điểm hiện nay, xây dựng Đảng đòi hỏi phải chỉnh đốn Đảng, chỉnh đốn Đảng là nội
dung cơ bản của xây dựng Đảng, phải tiến hành chỉnh đốn Đảng trước hết về tư
tưởng, tổ chức, cán bộ, phương thức lãnh đạo của Đảng, làm cho Đảng trong sạch,
bảo đảm hiệu quả lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ mới.
Trong tình hình hiện nay, việc
xây dựng chỉnh đốn Đảng chủ yếu nhằm khắc phục những lệch lạc về tư tưởng,
chính trị; sự thoái hóa biến chất trong đạo dức lối sống, không ít người thiếu
tu dưỡng rèn luyện buông thả của một bộ phận cán bộ
Ngay từ Đại hội V của Đảng đã
nhận định tình hình xa sút phẩm chất, giảm sút ý chí chiến đấu một bộ phận cán
bộ Đảng viên. “nhiều người từ sai lầm trong sinh hoạt, quan liêu trong tác
phong, đã đi đến chỗ biến chất trong lối sống, thoái hóa về chính trị”1. Đại biểu đại hội VIII của Đảng nhận
định: “một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng bản thân, phai
nhạt lý tưởng, mất cảnh giác, giảm sút ý chí, kém ý thức tổ chức kỷ luật, xa
đọa về đạo đức lối sống. Một số cán bộ thoái hóa về chính trị, tuy rất ít nhưng
hoạt động của họ của họ gây hâu quả hết sức nghiêm trọng” [2]hiện
tượng suy thoái này đến nay vẫn chưa được ngăn chặn và đẩy lùi, và không chỉ ở
đảng viên thường mà cả ở cán bộ lãnh đạo cao cấp.
Trước diễn biến phức tạp của tình
hình và tác động tiêu cực của xã hội, do đó trong Đảng bộ Quân đội cũng còn
không ít cán bộ, đảng viên còn biểu hiện hẫng hụt về chí tuệ, thiếu dũng khí
đấu tranh, tư tưởng trung bình chủ nghĩa, cá biệt có cả cán bộ lãnh đạo các cấp
mang nặng chủ nghĩa cá nhân, giảm sút ý chí, tư tưởng cơ hội thực dụng, tham
nhung chạy theo tham vọng quyền lực, danh lợi, cục bộ bản vị, chưa gương mẫu
rèn luyện bản thân, ... gây hậu quả sấu. Xây dựng và quy hoạch đội ngũ cán bộ
có mặt còn bất cập trước yêu cầu mới; trong thực hiện nguyên tắc tập trung dân
chủ còn biểu hiên dân chủ hình thức, đề cao uy quyền cá nhân...
Tóm lại: có thể nói, tất cả tình
hình trên cho thấy, hơn lúc nào hết Đảng phải được xây dựng chỉnh đốn, trong đó
vấn đề then chốt là cán bộ,và công tác cán bộ, để Đảng có đủ trình độ, trí tuệ,
bản lĩnh, phẩm chất, năng lực. Để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của mình, để đáp ứng tình hình nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Đây không những là
vấn đề then chốt mà còn là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp bách, có ý nghĩa
quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, đối với vận
mệnh chế độ ta và Đảng ta.
Thực hiện công cuộc đổi mới đất
nước, thực hiện mục tiêu xây dựng dân giầu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ
văn minh, tiến lên chủ nghĩa xã hội. Từ đại hội VI, VII, VIII, IX, X và một số
nghị quyết của trung ương đã nêu rõ phải đổi mới cán bộ và công tác cán bộ, đổi
mới cả về phương pháp và tổ chức. Đồng thời đề ra những giải pháp cụ thể về vấn
đề này. Đại hội Đảng IX khảng định: cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại
của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu
then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Do đó “cần tiếp tục đổi mới công tác
cán bộ”, vấn đề cán bộ kế cận đang là vấn đề bức súc, việc thực hiện nguyên tắc
tập trung dân chủ trong công tác cán bộ đang còn có những vi phạm, vấn đề cơ
chế và chính sách, đang còn bất cập, đảng ta đã nhiều lần yêu cầu cần đổi mới
căn bản bộ máy làm công tác cán bộ, nhưng chưa có sự chuyển biến rõ rệt. Và
điều đặc biệt nghiêm trọng là vẫn còn một bộ phận cán bộ thoái hóa biến chất về
chính trị, đạo đức lối sống, độc đoán quan liêu, gia trưởng.
Đại hội Đảng X khảng định công
tác cán bộ có một số đổi mới về nội dung và cách làm song “Nhiều khuyết điểm,
yếu kém trong công tác cán bộ chậm được khắc phục nhất là việc quản lý, giáo
dục, rèn luyện cán bộ về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, thực hành dân
chủ và trách nhiệm trong công tác. Chậm đổi mới cơ chế, phương pháp và quy trình
đánh giá, bổ nhiệm, miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ. Chưa kiên quyết và
thiếu những quy chế có hiệu lực để sắp xếp, bố trí lại đội ngũ cán bộ, thay thế
kịp thời những cán bộ yếu kém về phẩm chất và năg lực, để công việc trì trệ;
hầu như chỉ khi cán bộ bị kỷ luật hoặc vi phạm pháp luật mới thay thế được.”1
Trên cơ sở chiến lược cán bộ thời
kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, hội nghị BCHTW 3 (khóa VIII)
của Đảng đã xác định và từ thực tiễn công tác cán bộ và đội ngũ cán bộ hiện nay
Đại hội X chỉ rõ những vấn đề cụ thể cần tập trung giải quyết là:
- Nhiệm vụ quân trọng nhất là xây
dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, trước hết là cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược và
người đứng đầu tổ chức các cấp, các ngành của hệ thống chính trị.
- Quán triệt và thực hiện đúng
nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ,
đồng thời đề cao trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị và người
đứng đầu tổ chức.
-
Mở rộng và phát huy dân chủ, thực hiện công khai, minh bạch trong công
tác cán bộ.
-
Đổi mới và hoàn thiện chế độ bầu cử, thực hiện bầu cử có số dư, mở rộng
quyền tiến cử và tự ứng cử, giới thiệu nhiều phương án nhân sự trong bầu cử và
bổ nhiệm cán bộ.
- Đổi mới mạnh mẽ, triển khai
đồng bộ các khâu: đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí,
sử dụng, xây dựng và thực hiện chính sách cán bộ.
- Xây dựng và thực hiện chính
sách phát triển và trọng dụng nhân tài, thu hút nhân tàivào những lĩnh vực quan
trọng, không phân biệt người trong Đảng hay ngoài Đảng.
Đại hội Đảng toàn quân lần thứ
VIII yêu cầu khắc phục mọi biểu hiện cá nhân, cơ hội cục bộ khép kín, nguyên
cứu điều chỉnh các chính sách phù hợp để giữ gìn và thu hút người tài, động viên
cán bộ nơi công tác khó khăn gian khổ và đơn vị sẵn sàng chiến đấu cao. Nâng
cao năng lực và phẩm chất đội ngũ ngũ cán bộ và cơ quan tham mưu cho cấp ủy về
công tác cán bộ.
Xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội
là nội dung quan trọng trong xây dưng quân đội về chính trị, là vấn đề cực kỳ
hệ trọng, rộng lớn và phức tạp, có ý nghĩa then chốt, quyết định trong xây dựng
quân đội nhân dân Việt Nam theo hướng cách mạng, chính quy tinh nhuệ, từng bước
hiện đại, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Công tác cán bộ
trong quân đội là một bộ phận trong công tác cán bộ của Đảng, một trong những
nọi dung chủ yếu của CTĐ, CTCT trong quân đội, quyết định đến việc xây dựng hệ
thống lãnh đạo, chỉ huy quản lý của quân đội, nhằm đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt
đối trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội.
Trong những năm qua, đội ngũ cán
bộ quân đội đã từng bước phát triển, trưởng thành, số lượng cơ cấu được cải
thiện, chất lượng được nâng lên tương đối toàn diện, tuy nhiên số lượng thiếu
so với nhu cầu biên chế, trong đó nhiều đơn vị vừa thừa vừa thiếu, nhưng số
thừa không bù đắp được cho số thiếu; số thiếu chủ yếu là cán bộ cơ sở cấp trung
đội, phó đại đội trưởng về chính trị, trợ lý kỹ sư, bác sỹ cơ sở, tỉ lệ cán bộ
tại chỗ nhiều vùng, miền chưa tương xứng với yêu cầu bố trí, cán bộ là người
dân tộc thiếu số, nhất là dân tộc đặc biệt ít người, ở các đơn vị đóng quân
trên địa bàn có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số còn mỏng, chưa tương xứng với
nhu cầu sử dụng. Đặc biệt trong tình hình hện nay một số cán bộ hiệu quả công
tác chưa tương xứng với trình độ học vấn.
*. Một số giải
pháp nhằm góp phần vận dụng sáng tao tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh và các văn
kiện, nghị quyết của Đảng vào xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội vững mạnh đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay.
1- Nghiên cứu quán triệt nắm vững
tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh để có quan điểm xem xét đánh giá cán bộ thật sự
đúng đắn khoa học, công tâm, theo một quy trình dân chủ, xử lí tốt mỗi quan hệ
biện chứng giữa đức và tài, nhiệm vụ và lợi ích, tiêu chuẩn và cơ cấu, năng lực
thực tế và bằng cấp.
Đánh giá đúng cán bộ là một khâu
quyết định trong sử dụng cán bộ, vừa là cơ sở để quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng,
sử dụng cán bộ lâu dài. Đối với những cán bộ trẻ, có đức có tài, đồng thời cũng
là nhân tố tác động tác động đến sự ổn định và đoàn kết nội bộ. Phải nắm vững
và dựa vào tiêu chuẩn cán bộ để đánh giá cán bộ, coi trọng cả đức và tài, lấy
đức làm gốc. Trước yêu cầu bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, xây dựng quân đội
hiện nay, lại càng phải đặc biệt chú trọng, phẩm chất chính trị và năng lực trí
tuệ của cán bộ. Đánh giá cán bộ phải căn cứ vào tiêu chuẩn, chức vụ đảm nhiệm,
lấy kết quả hoàn thành nhiệm vụ được giao và sự tín nhiệm của quần chúng làm
thước đo chủ yếu về phẩm chất và năng lực cán bộ, phải tránh đánh giá cán bộ
một cách hình thức, lẫn lộn tiêu chuẩn và điều kiện, phải đặt cán bộ trong môi
trường và điều kiện cụ thể để đánh giá cán bộ, chú trọng đến mục đích động cơ
hoàn thành nhiệm vụ, trong điều kiện thuận lợi hay khó khăn, hoàn thành trong
mỗi nhiệm vụ hay cả trong quá trình. Đánh giá đúng là khuyến khích cán bộ có
tâm huyết có trách nhiệm, trước những khó khăn phức tạp, biết tháo gỡ khó khăn,
vượt qua thử thách, dám nghĩ tới cái mới, giám làm và giám chịu trách nhiệm
theo hướng đi đúng đã xác định. Để đánh giá đúng cán bộ đòi hỏi phải làm tốt
công tác quản lý cán bộ, kết hợp chặt chẽ cả ba khâu: tổ chức quản lí; quần
chúng quản lí; cán bộ tự quản lí. Cấp quản lí cán bộ phải sát cán bộ, trực tiếp
nghe cán bộ tự nhận xét, lấy ý kiến của quần chúng và thống báo cho cán bộ biết
kết luận của cấp ủy về những ưu điểm, khuyết điểm trong công tác học tập rèn
luyện của họ, giảm bớt các thủ tục hành chính máy móc, rườm rà, làm cho việc
đánh giá, sử dụng cán bộ thiếu chính xác, không đúng bản chất sự việc, thiếu
nhất quán.
2. Phải thường xuyên chăm lo giáo
dục đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ, đặc biệt
coi trọng đội ngũ cán bộ chủ trì, đầu ngành, cán bộ trẻ, tích cực phát hiện bồi
dưỡng và trọng dụng tài năng, gắn quy hoạch tạo nguồn cán bộ chủ trì với kiện
toàn cấp ủy; gắn việc đào tạo bồi dưỡng với bố trí sử dụng cán bộ thành một quy
trình liên tục thống nhất.
Cán bộ chỉ huy, cán bộ chủ trì
CTĐ, CTCT có vai trò quyết định tới việc hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị, tạo nên
sức mạnh tập thể và sự năng động của đội ngũ cán bộ. Vì vậy trong khi chăm lo
xây dựng đội ngũ cán bộ , thì phải đặc biệt coi trọng việc xây dựng cán bộ chủ
trì các cấp, từ cán bộ chủ trì cấp chiến dịch đến cán bộ chủ cấp phân đội, thật
sự kiên định vững vàng, tin cậy, có đủ bản lĩnh và năng lực trí tuệ, có kiến
thức cơ bản, có năng lực lãnh đạo và tổ chức, giải quyết mọi nhiệm vụ. Lãnh đạo
chỉ huy quản lý điều hành tổ chức thực hiện, năng độn sáng tạo các nghi quyết
của Đảng chỉ thị cấp trên, độc lập sử trí các tình huống phức tạp.
Đi đôi với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì,
phải trú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học đầu ngành có trình độ chuyên
môn giỏi, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng chính quy tinh nhuệ từng
bước hiện đại. Góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất
nước.
Thường xuyên phát hiện, đào tạo
và trọng dụng tài năng trong quân đội, khác với thời chiến thông qua môi trường
chiến đấu có nhiều thuận lợi trong việc phát hiện, bồi dưỡng và tạo điều kiện
cho tài năng, phát triển, trong thời nình phải có quy trình riêng để phát triển
tài năng trong quá trình tạo nguồn, đào tạo và trong thực tế công tác, có thể
cần phải được đào tạo chuyển tiếp, gắn với cất nhắc đột biến thích hợp, có
chính sách ưu đãi hợp lý, tạo điều kiện cho tài năng phát triển và công hiến.
Phải có quy
hoạch đào tạo nguồn cán bộ, đồng thời phải hiểu đúng nội dung và đổi mới quy
trình, phương pháp tiến hành xây dựng và thực hiện quy hoạch bảo đảm thiết thực
và hiệu quả. Bởi vì, quy hoạch tạo nguồn là một nội dung quan trọng của công
tác cán bộ, là nhiệm vụ rất cơ bản có ý nghĩa chiến lược bảo đảm cho công tác
cán bộ đi vào nề nếp, chủ động có tầm nhìn xa và lâu dài.
Đào tạo bồi dưỡng cán bộ phải gắn
chặt với quy hoạch tạo nguồn, theo yêu cầu dự kiến bố trí công tác, thực hiện
tốt mục tiêu yêu cầu đào tạo là “đào tạo theo chức vụ, và có trình độ học vấn
tươnng đương” xây dựng bản lĩnh chính trị và tạo mặt bằng kiến thức, trình độ
cơ bản chuyên ngành cho cán bộ làm tốt chức trách nhiệm vụ được giao; bảo đảm cho cán bộ chỉ huy cán bộ
quản lí có kiến thức, năng lực toàn diện; cán bộ chuyên môn kỹ thuật nghiệp vụ
có trình độ chuyên môn sâu, đào tạo lên cao càng phải nhuần nhuyễn giữa kiến
thức khoa học xã hội, nhân văn với kiến thức chuyên ngành, tạo được tiềm năng
phát triển. Với cán bộ chỉ huy, cán bộ chính trị, khi cần có thể bộ nhiệm cán
bộ chính trị làm chỉ huy và ngược lại. Kết hợp bồi dưỡng cán bộ tại trường với
bồi dưỡng ôn luyện trong thực tiễn, nhất là với cán bộ chỉ huy, lãnh đạo, cần
có sự luân chuyển qua nhiều cương vị công tác ở đơn vị, cơ quan, nhà trường để
bồi dưỡng phát triển toàn diện, vững chắc, phải thông qua hoạt động thực tiễn
trong quân đội để tuyển chọn, bồi dưỡng nguồn cán bộ; cấp trên phải bồi dưỡng
cho cấp dưới trực tiếp, nhất là người kế nhiệm.
Bố trí sử dụng phải căn cứ vào
tiêu chuẩn, chức danh để bố trí đúng người, đúng việc, đúng sở trường của cán
bộ. Việc đề bạt cán bộ cần phải đúng lúc, giao việc đúng khả năng, khi cán bộ
đang có xu hướng phát triển; không nên để cán bộ quá lâu ở một cương vị chỉ huy
lãnh đạo, vừa làm cho cán bộ chững lại, vừa gây nên sự ùn tắc trong đội ngũ;
phải bảo đảm tính liên tục, tính kế thừa và phát triển vững chắc, giữ gìn được
chất lượng cán bộ, đặc biệt là chất chiến đấu và rèn luyện thử thách trong thực
tiễn, kết hợp xắp xếp bổ nhiệm tuần tự với những bước nhảy vọt đối với số cán
bộ trẻ để bồi dưỡng nguồn lâu dài, ở mỗi cấp chỉ huy lãnh đạo cần có ba độ
tuổi. Độ tuổi cao chiếm khoảng (15-20)%, độ tuổi trung bình (50-60)%, độ tuổi
trẻ khoảng (25-30)%. Cần phải thực hiện quy chế miễn nhiệm, tạo nên sự phát
triển bình thường trong đội ngũ cán bộ. Những cán bộ chủ trì giữ chức năm năm
trở lên mà hết tuổi phục vụ theo chức, đã có cán bộ thay thế, thôi chỉ huy,
quản lý, chuyển sang công việc phù hợp, với khả năng chuyên sâu, tích lũy kinh
nghiệm của họ. Kiên quyết khắc phục tình trạng bổ nhiệm để “tạo nhu cầu quân
hàm” khi cán bộ chưa có đủ điều kiện, tiêu chuẩn đảm nhiệm chức danh đó.
Phải dựa trên cơ sở nền kinh tế
đất nước với tinh thần tự lực tự cường, thực hiện thật tốt công tác chính sách
cán bộ phù hợp với điều kiện của đất nước và quân đội để thu hút và giữ gìn
được cán bộ có chất lượng cao.
Để phát huy lợi thế và mặt trái
của nền kinh tế thị trường và mở cửa, đồng thời với việc chăm lo giáo dục rèn
luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, bản chất giai cấp công nhân, hết lòng vì lợi
ích giai cấp công nhân và nhân dân lao động, phải có chính sách sử dụng và đãi
ngộ đối với cán bộ phù hợp, nhất quán công tâm; kết hợp với công tác tư tưởng
tổ chức chính sách; gắn bổ nhiệm, đề bạt với giải quyết các vấn đề chính sách
cán bộ. Để giữ gìn và nâng cao chất lượng cán bộ, nhất là chất lượng chính trị,
chất chiến đấu, thu hút được tài năng, đoàn kết, thu hút được những người tâm
huyết, có đức có tài, góp phần nâng cao sức chiến đấu của quân đội.
Nguyên cứu vận dụng, thực hiện
đồng bộ chính sách đãi ngộ của Đảng, Nhà nước đối với quân đội để bảo đảm điều
kiện làm việc cho cán bộ tương xứng với đặc điểm và tính chất lao động quân sự,
tạo vị trí xã hội xứng cho đáng cho đội ngũ sỹ quan khi chuyển ra ngoài quân
đội. Huy động được mọi nguồn đầu tư ngân sách trong các trương trình phát triển
để đào tạo bồi dưỡng và thực hiện chính sách ưu đãi khuyến khích đối với cán
bộ; chăm lo đời sống gia đình cán bộ, nhất là ở vùng cao, vùng sâu biên giới,
hải đảo, nông thôn còn nhiều khó khăn, thường xuyên phối hợp cơ Đảng, Nhà nước,
các đoàn thể chính trị xã hội ở Trung ương và địa phương trong việc tạo nguồn,
đào tạo bồi dưỡng, quản lý, thực hiện các chính sách cán bộ, gia đình cán bộ
quân đội và bổ xung cán bộ cho quan đội và cho các cơ quan Đảng nhà nước.
[1] Hồ
Chí Minh : Toàn tập, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.5, tr.253, 259
2 Hồ
Chí Minh : Toàn tập, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.5, tr.269
1 Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 2000, t.5, tr.257
2 Hồ
Chí Minh : Toàn tập, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t.5, tr.267
1 Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2000, t.5, tr.274
1
Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2000, t.5, tr.269
2
Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
1996, t.5, tr.310
3
Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
1996, t.5, tr.222
1 Hồ
Chí Minh : Về Đảng cộng sản,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1993, tr.228-229
1 Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
1996, t.5, tr.253
1 Đảng cộng sản
Việt Nam , Văn kiện Đại
hội đại biểu toàn quốc
lần thứ V, Tập III, Nxb Sự
thật, HN 1982, tr.25
[2]
Đảng cộng sản Việt
Nam , Văn kiện Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ
VIII, Nxb CTQG, HN 1996, tr.137
1 Đảng cộng sản
Việt Nam , Văn kiện Đại
hội đại biểu toàn quốc
lần thứ X, Nxb CTQG, HN 2006, tr.271
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét