Sự sụp đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô bài học từ những vi phạm về nguyên tắc xây dựng Đảng

 Lịch sử thế giới đã chứng minh trong suốt 74 năm cầm quyền, Đảng Cộng sản Liên Xô đã lãnh đạo xây dựng thành công chế độ xã hội mới ở một quốc gia rộng lớn nhất thế giới. Dưới sự lãnh đạo của Đảng nước Nga cùng 14 nước cộng hòa khác đã hợp lại thành Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết và phát triển thành một trong hai siêu cường hàng đầu thế giới là Mỹ và Liên Xô, Liên Xô thật sự trở thành chỗ dựa tin cậy cho các lực lượng cách mạng, tiến bộ của thế giới trong gần suốt nữa sau thế kỷ XX.
 
Tuy nhiên, do mắc sai lầm trong quá trình cầm quyền, Đảng Cộng sản Liên Xô đã đánh mất vai trò lãnh đạo của mình, dẫn đến sự sụp đổ của Liên bang Xôviết, đồng nghĩa với việc đánh mất những thành quả trực tiếp của Cách mạng Tháng Mười vĩ đại. Tổng thống Nga V.Pu-tin đã xem sự sụp đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô là “thảm họa địa chính trị khủng khiếp nhất của thế kỷ XX đối với nhân dân Nga, đó là một bi kịch thực sự”. Một nhân tố quan trọng là sự sụp đổ đó bắt nguồn từ những sai lầm trong công tác Xây dựng Đảng của Đảng Cộng sản Liên Xô, có thể khẳng định đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của Đảng.
Thứ nhất, Đảng không được bao biện làm thay các công việc của Nhà nước. Bài học này có được nhìn từ sự sụp đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô là bởi trong một thời gian dài ở Liên Xô hệ thống tổ chức quyền lực của Đảng bao trùm lên trên hệ thống quyền lực Nhà nước. Đảng bao biện làm thay công việc của Nhà nước đã làm suy yếu các chức năng của Nhà nước, Nhà nước lâm vào tình trạng vô trật tự  làm cho đời sống chính trị của đất nước trở nên không bình thường. Từ đó, tạo mãnh đất màu mở cho nhiều căn bệnh nguy hiểm trong Đảng, trong Nhà nước được phát sinh như: tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, hách dịch, cửa quyền, ức hiếp nhân dân…Những căn bệnh này đã làm cho Đảng dần thoái hóa, biến chất, không còn đủ uy tính chính trị để lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội.
 
Thứ hai, kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn tình trạng quan liêu, xa rời quần chúng, không quan tâm đến lợi ích của quần chúng. Đảng Cộng sản Liên Xô trở thành một bộ máy quan liêu, ngày càng rời xa quần chúng, không quan tâm đến lợi ích của quần chúng đã làm cho nhân dân không còn tin tưởng và yêu mến Đảng.
 
Thứ ba, Đảng phải lãnh đạo hiệu quả công tác cán bộ, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ có tâm, có tầm, có tài, có tín, phải đấu tranh ngăn chặn triệt để nạn đặc quyền, đặc lợi. Đảng cầm quyền muốn vững mạnh về tổ chức thì phải lãnh đạo hiệu quả công tác cán bộ, phải đấu tranh ngăn chặn nạn đặc quyền trong nội bộ, nếu Đảng xây dựng được một đội ngũ cán bộ tốt thì Đảng ngày càng vững mạnh và ngược lại nếu công tác cán bộ sai lầm, nạn đặc quyền, đặc lợi tràn lan thì chắc chắn Đảng sẽ suy yếu từ bên trong khi đó không cần thế lực nào tấn công chống phá Đảng cũng sẽ tự đổ. Trước đây Đảng Cộng sản Liên Xô đã áp dụng chính sách cán bộ một cách sai lầm, nhất là trong việc đề bạt cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng. Trong thể chế đó, người tài, người tốt không được sử dụng.
 
Thứ tư, Đảng phải thực hiện hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng là vấn đề liên quan đến sự sinh tử, tồn vong của Đảng. Bởi lẽ đảng viên Cộng sản là con người chứ không phải thần thánh, mà đã là con người thì có bản tính tham nhà khoa học nổi tiếng đương đại Hawking khẳng định: “mã di truyền của loài người chúng ta có chứa các bản năng ích kỷ và tham lam”.
 
Thứ năm, Đảng phải thiết lập được một cơ chế kiểm soát quyền lực hiệu quả. Bài học này được rút ra là vì sau khi Đảng Cộng sản Liên Xô sụp đổ người ta đã phát hiện ra rằng trong suốt nhiều năm cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô đã không thiết lập được một cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng hiệu quả.
 
Những bài học nêu trên được rút ra từ sự sụp đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô rất cần thiết cho công tác Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Bởi lẽ, chúng ta không thể thay đổi được lịch sử nhưng những bài học từ lịch sử sẽ giúp ta tự răn mình, thận trọng hơn, làm tốt hơn công tác Xây dựng Đảng, để Đảng ta thật sự “là đạo đức là văn minh” là lương tâm, trí tuệ và danh dự của thời đại chúng ta.