CẤM XE MAY. NÊN HAY KHÔNG?

PHAM VAN NGHIEP 2

          Vấn đề cấm xe máy được dư luận quan tâm rất nhiều trong mấy ngày vừa qua, nhất là sau buổi giao ban báo chí của Hà Nội chiều ngày 19/3/2019. Nhiều người nói rằng vấn đề này là "viễn tưởng", "khó khả thi",... nhưng tôi nghĩ, để trở thành một Hà Nội văn minh, lịch sự, thoát khỏi "thảm họa" ùn tắc như Singapore, Seoul, Tokyo, hạn chế phương tiện cá nhân, trong đó có xe máy, phát triển văn hóa sử dụng phương tiện công cộng là điều nên làm và phải làm. Hãy nhìn bài học các nước.

          Trước đây, khi còn khó khăn, xe máy khá phổ biến ở Hàn Quốc. Nhưng đến giữa thập niên 70, chính quyền các thành phố lớn ở Hàn Quốc như Seoul, Busan kêu gọi người dân hạn chế đi xe máy vì sẽ khiến chúng ta không thể phát triển vĩ đại được như Nhật Bản, người dân vui vẻ chấp nhận bỏ xe, lội bộ vài km để dùng xe buýt. Ban đầu họ triển khai cấm xe ở 1-2 con phố trung tâm, buộc toàn bộ dân cư đang sinh sống hay làm việc trong tuyến đường đó chuyển sang đi bộ và đi xe buýt, dù có khi đứng chờ cả 15-30 phút lúc ban đầu, sau này mới tăng dần chuyến lên. Ban đầu bến cách bến tới 3-4km, sau này bến dày đặc hơn, gần nhau hơn. Người có tiền thì khuyến khích mua xe ô tô Hàn Quốc sản xuất, nhưng phải trả chi phí lăn bánh trên đường, tiền đỗ xe ở các bãi đậu xe trong trung tâm thành phố rất cao (tới khoảng 5 USD/h) để lấy chi phí này bù đắp qua cho phương tiện công cộng. Ai muốn đi nhanh, tiện lợi cá nhân, ít thời gian và lười đi bộ thì phải bỏ nhiều tiền ra. Ai nhiều thời gian hay không có nhiều tiền thì đi phương tiện công cộng, rẻ nhưng chậm. Cũng chính vì vậy mà đường phố Seoul hay Busan bây giờ, chúng ta chỉ thấy xe ô tô và xe buýt trên phố. Xe buýt chạy 1 lane riêng, sát với vỉa hè để có thể đón, trả khách dễ dàng. Sau này họ mới đầu tư tàu điện ngầm, nhưng khi dân cư đã quen với xe buýt. Sống ở thành phố, là phải đi bộ nhiều, phải dùng phương tiện công cộng. Còn xe máy cá nhân chỉ phát triển ở vùng nông thôn, ở các thị trấn nhỏ. Thầy cô cha mẹ khuyên bảo nhau, thôi ráng đi bộ tí đi, để thành phố mình văn minh như các thành phố khác trên thế giới. Hiến 1 ít đất nhà mình để làm đường, thì con đường sẽ to lên, đẹp lên, mình hưởng chứ ai. Bỏ nhà ống dưới phố, đập hết cả khu phố xây thành 1 chung cư diện tích khoảng 20%, còn 80% nền đất cũ là công viên, bãi đậu xe....có phải khiến không khí thành phố bớt ô nhiễm hơn không?

          Sau này Trung Quốc cũng học tập và áp dụng cho Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu...và các thành phố này trở nên tiên tiến, văn minh cực kỳ. Singapore cũng là một thành phố hạn chế xe máy bằng cách ai muốn sở hữu xe và lưu thông trên đường, phải đóng "phí lăn bánh" rất cao, nên người dân đi bộ chục km mỗi ngày là bình thường. Các bạn đi Singapore chơi, hay nói mỏi chân là vì vậy.

          Một nền kinh tế - xã hội muốn phát triển, mỗi cá nhân phải đặt lợi ích của tập thể, của xã hội, của đất nước lên trên lợi ích cá nhân mình. Những nơi có văn hoá chủ nghĩa cá nhân ích kỷ lớn, nền kinh tế ở đó khó mà phát triển cao được. Không ai chịu từ bỏ cái tiện ích con con của mình, thì sẽ kéo nhau chậm phát triển. Mỗi chúng ta, nhất là những công dân đang sinh sống, học tậo, công tác tại Hà Nội hay đề cao tinh thần sống vì mọi người, hy sinh cái tiện lợi cá nhân trước mắt để cho cái chung...và mình sẽ được hưởng lợi từ môi trường xanh sạch đẹp đó.