CẢNH GIÁC TRƯỚC NHỮNG TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA VĂN HOÁ PHƯƠNG TÂY ĐẾN THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY

                            

            Văn hoá thuộc về con người, xã hội loài người, do con người sáng tạo ra trong suốt quá trình lịch sử. Mỗi quốc gia, dân tộc, châu lục có nền văn hoá riêng, khác biệt, có thể xem đó là bản sắc hay là sắc thái riêng. Chính điều đó đã tạo nên “bức tranh văn hoá” nhân loại vô cùng phong phú, đa sắc màu. Văn hoá phương Tây có điểm tương đồng, nhưng cũng có nhiều khác biệt so với văn hoá phương Đông, do sự khác biệt về những điều kiện xã hội - lịch sử sáng tạo ra nó. Thực tế cho thấy, trong mỗi nền văn hóa ở từng quốc gia, dân tộc có sự tồn tại đan xen những giá trị tiến bộ, tích cực với lạc hậu, tiêu cực, phản văn hóa và văn hóa phương Tây không phải ngoại lệ. Có nhà nghiên cứu từng đề cập đến sự tương phản, xung đột văn hóa Đông - Tây trước bối cảnh toàn cầu hóa, đồng thời đề xuất biện pháp nhuốm màu tiêu cực, nghĩa là kỳ thị, chối bỏ văn hóa ngoại lai, trong đó có văn hóa phương Tây.

Văn hoá không phải là một thực thể khô cứng, bất biến, trái lại nó rất sống động và có sức lan tỏa rộng rãi. Giữa các nền văn hoá luôn có sự giao thoa, tiếp biến, nhưng rất dễ xung đột với nhau do những bất đồng, khác biệt, thậm chí dị biệt. Trước đây, các nước phương Đông, trong đó có Việt Nam chịu ảnh hưởng của văn hoá phương Tây bởi quá trình xâm lược, thống trị của thực dân, đế quốc phương Tây. Dã tâm đồng hoá văn hoá bản địa là mục tiêu không thể chối bỏ của thực dân, đế quốc. Vì vậy, đồng thời với quá trình thống trị về mặt chính trị, vơ vét tài nguyên khoáng sản, bóc lột sức lao động, thì thực dân, đế quốc còn tìm mọi cách nô dịch về tinh thần, truyền bá tư tưởng, áp đặt giá trị văn hoá phương Tây; biến các nước thuộc địa trở thành bản sao văn hoá của phương Tây. Phong trào đấu tranh giành độc lập, tự do ở nhiều nước thuộc châu Á, châu Phi, châu Mỹ - Latinh mà Việt Nam là tấm gương sáng đã chấm dứt ách đô hộ của thực dân, đế quốc, mở ra triển vọng to lớn để xây dựng, bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền thống.

          Hiện nay, các nước phương Tây không từ bỏ tham vọng phổ quát những giá trị văn hoá trên toàn cầu. Văn hoá phương Tây tìm mọi cách du nhập vào Việt Nam bằng nhiều con đường và cách thức khác nhau. Đó là: Thông qua các loại hình nghệ thuật như điện ảnh, sân khấu, âm nhạc, hội họa, văn học; thông qua sách, báo, tạp chí; thông qua mạng Internet, mạng xã hội (rất phổ biến hiện nay); thông qua giao lưu văn hoá, hợp tác kinh tế và khoa học - công nghệ; thông qua việc học tập, nghiên cứu của học sinh, sinh viên Việt Nam ở các nước phương Tây; thông qua con đường du lịch của khách phương Tây vào Việt Nam v..v. Như vậy, hàng ngày, hàng giờ văn hoá phương Tây du nhập, thẩm thấu, tác động  đa chiều đến con người và xã hội Việt Nam. Không thể phủ nhận là cùng với tác động tích cực, thì tác động tiêu cực đối với thanh, thiếu niên không hề nhỏ, đó là: Sùng bái những giá trị vật chất và tinh thần của phương Tây, xem đồng tiền như “Bái vật giáo”, quay lưng với những giá trị và truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc; tôn thờ lối sống vị kỷ và chủ nghĩa cá nhân, cái tôi lấn lướt các giá trị cộng đồng, tập thể; thực dụng, chạy theo cám dỗ vật chất, đồng tiền; vì lợi nhuận, vì tiền, vì dục vọng cá nhân sẵn sàng gây hại, tước đoạt mạng sống người khác; sa đọa về đạo đức, tha hoá về nhân cách; tình trạng sống thử trước hôn nhân có chiều hướng gia tăng; mờ nhạt, xem nhẹ lý tưởng cách mạng...

Đặc biệt nguy hiểm, trong khi cả nước gồng mình chống giặc Covid-19, một số đối tượng cơ hội, phản động, cơ hội chính trị đã đăng tải lên mạng xã hội không ít tin bài đề cao, tuyệt đối hóa cái gọi là “văn hóa bình đẳng và quyền con người” kiểu phương Tây, xuyên tạc cho rằng “nền văn hóa Việt Nam bị nhiễm văn hóa của người Tàu”; nói xấu, bôi nhọ, nói xấu khối đại đoàn kết dân tộc và truyền thống văn hóa, người Việt Nam; đồng thời kêu gọi người dân, đặc biệt là giới trẻ “cải cách, thay đổi” nền văn hóa… Đây là những hành vi phản động, đặc biệt nguy hại, gây tổn hại nghiêm trọng và phủ nhận những kết quả trong cuộc chiến chống Covid-19 và những thành tựu trong quá trình xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc của Việt Nam.

          Để hạn chế, đẩy lùi tác động tiêu cực của văn hoá phương Tây đến thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay, cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục bản sắc, truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc Việt Nam đối với thanh, thiếu niên. Tổ chức đa dạng các hoạt động văn hoá để thế hệ trẻ được tham gia sáng tạo và thụ hưởng những giá trị tốt đẹp. Tiếp biến những giá trị văn hoá phương Tây phù hợp với truyền thống và đạo lý Việt Nam, đồng thời tích cực đấu tranh bài trừ những tiêu cực, xấu độc

          Văn hoá thuộc về con người, xã hội loài người, do con người sáng tạo ra trong suốt quá trình lịch sử sinh tồn. Sự tác động của văn hoá phương Tây đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam là một thực tế không thể phủ nhận. Đối với nước ta, văn hoá phương Tây tác động mạnh mẽ, đa chiều cả tích cực và tiêu cực đến thế hệ trẻ; tác động tiêu cực đã và đang làm tha hoá một bộ phận không nhỏ thanh, thiếu niên, người chủ tương lai của nước nhà. Đây là vấn đề rất hệ trọng, không thể xem nhẹ, lảng tránh mà đòi hỏi trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội. Tiến hành đồng bộ các giải pháp nêu trên sẽ góp phần quan trọng đẩy lùi tác động tiêu cực của văn hoá phương Tây đến thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay./.

                                                                                                           Trần Văn Tâm