MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NHẬN THỨC ĐỐI VỚI NHIỆM VỤ ĐẤU TRANH LÝ LUẬN HIỆN NAY

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NHẬN THỨC ĐỐI VỚI NHIỆM VỤ ĐẤU TRANH LÝ LUẬN HIỆN NAY

                                                                   Đưc Đao

Đấu tranh lý luận là một nội dung cơ bản của đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc, diễn ra lâu dài, quyết liệt, phức tạp, trực tiếp liên quan đến mục tiêu, lý tưởng cách mạng, đến sự mất còn của chế độ XHCN, đến vận mệnh của dân tộc. Trong khi đó, nhận thức của các tổ chức, lực lượng hiện nay về vấn đề này bên cạnh mặt mạnh là cơ bản, song không ít tổ chức, lực lượng nhận thức về nhiệm vụ đấu tranh lý luận còn nhiều hạn chế. Vì thế, nâng cao nhận thức về nhiệm vụ đấu tranh lý luận của các tổ chức, lực lượng trong cuộc đấu tranh này hiện nay là vấn đề có ý nghĩa rất cơ bản và cấp thiết. Để nâng cao nhận thức của các tổ chức, lực lượng về nhiệm vụ đấu tranh lý luận trong tình hình mới cần thực hiện tốt những vấn đề sau đây:

Thứ nhất, giáo dục, bồi dưỡng cho các tổ chức, lực lượng nhận thức đúng đắn, sâu sắc về tầm quan trọng, tính chất, nội dung của nhiệm vụ ĐTLL trong tình hình mới.

Một là, cần làm cho mỗi tổ chức, mỗi lực lượng nhận thức rõ ĐTLL đang là mặt trận nóng bỏng hàng đầu, diễn ra rất gay gắt và phức tạp, trực tiếp liên quan đến mục tiêu, lý tưởng cách mạng, đến sự mất còn của chế độ XHCN, đến vận mệnh của dân tộc.

Hiện nay và trong những năm tới, các thế lực thù địch có sự điều chỉnh về thủ đoạn, biện pháp chiến lược nhằm đẩy mạnh “diễn biến hòa bình” chống phá độc lập dân tộc và CNXH ở nước ta, trong đó tập trung hàng đầu vào lĩnh vực chính trị - tư tưởng, từng bước làm cho con người và xã hội Việt Nam xa rời định hướng XHCN và những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, ngả theo quỹ đạo của CNTB. Bên cạnh đó, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN đang đặt ra nhiều vấn đề mới cần phải giải quyết cả về lý luận và thực tiễn; những tác động tiêu cực bởi mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, những tác động của tình hình thế giới, khu vực, dẫn đến sự xuất hiện những quan điểm, nhận thức khác nhau, thậm chí là sai trái, lệch lạc. Trước sự chống phá quyết liệt và thâm độc của các thế lực thù địch, những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường và quá trình đất nước đẩy mạnh mở cửa hội nhập quốc tế, nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta đang có chiều hướng gia tăng, trước hết và nguy hiểm nhất là trên lĩnh vực chính trị - tư tưởng.

Vì vậy, nhiệm vụ ĐTLL không chỉ là tất yếu, mà còn thực sự trở thành mặt trận nóng bỏng hàng đầu, diễn ra rất gay gắt và phức tạp, trực tiếp liên quan đến mục tiêu, lý tưởng cách mạng, đến sự ổn định, phát triển bền vững của đất nước, sự mất còn của chế độ XHCN, đến vận mệnh của dân tộc. Công tác tư tưởng phải tạo ra được sự nhận thức đúng đắn, thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân về vị trí, vai trò của ĐTLL; trên cơ sở đó thấy rõ trách nhiệm của từng tổ chức, lực lượng trong cuộc đấu tranh trên mặt trận nóng bỏng này. Các tổ chức, lực lượng phải nắm vững yêu cầu và nội dung cốt lõi của ĐTLL hiện nay là bảo vệ và phát triển nền tảng tư tưởng, quan điểm, đường lối của Đảng, nâng cao bản lĩnh và trí tuệ của cán bộ, đảng viên, củng cố vững chắc nền tảng tư tưởng trong Đảng và xã hội, tăng cường khả năng “miễn dịch”, chủ động, tích cực, kiên quyết đấu tranh làm vô hiệu hóa mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.

Để đáp ứng nội dung, yêu cầu trên, việc thường xuyên giáo dục tình hình nhiệm vụ, nâng cao giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên phải được coi là một vấn đề đặc biệt quan trọng. Không thể cho rằng cán bộ hiện nay đã được đào tạo cơ bản ở nhà trường nên việc giáo dục tư tưởng, lý luận thường xuyên là không cần thiết. Thực tiễn luôn vận động, phát triển, theo đó lý luận cũng luôn phát triển với những nội dung, hình thức biểu hiện mới. Mặt khác, các thế lực thù địch cũng luôn đưa ra những chiêu thức mới, những luận điệu và cách thức chống phá mới. Vì thế, mọi cán bộ, đảng viên, phải thường xuyên được giáo dục, cập nhật tình hình.

Cần tiếp tục quán triệt cho các tổ chức, lực lượng nhận thức sâu sắc Nghị quyết Trung ương năm khóa X, “Về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới” và Chỉ thị 34 của Ban Bí thư Trung ương, Hướng dẫn số 77 của Ban Tuyên giáo Trung ương, về tăng cường cuộc đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa. Cần làm cho mọi cán bộ, đảng viên, nhất là các nhà khoa học trong các viện nghiên cứu, trong các học viện, nhà trường, các phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí nắm vững bản chất cuộc đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận là một bộ phận của cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc trong điều kiện mới. Thực hiện tốt phương châm: “chủ động, kiên quyết, nhạy bén, kịp thời, liên tục, triệt để; kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống”, kiên quyết khắc phục tình trạng thụ động, chủ quan, lơ là mất cảnh giác. Trên cơ sở đó, nâng cao ý thức tự giác về nghĩa vụ và trách nhiệm tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực lý luận, phù hợp với chức trách, nhiệm vụ của mỗi người, nhằm bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN.

Cần kiên quyết tiến công phê phán những quan điểm tư tưởng, lý luận sai trái của các thế lực thù địch và những phần tử cơ hội chính trị, đồng thời tích cực bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, bảo vệ và phát triển những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hóa dân tộc, những tinh hoa văn hóa thế giới, chủ động định hướng giá trị đúng đắn đối với sự phát triển của con người và xã hội Việt Nam. Cần tổ chức tốt hơn công tác tuyên truyền giáo dục về lịch sử văn hiến Việt Nam, về truyền thống dân tộc, truyền thống cách mạng. Phải tổ chức tốt công tác giáo dục đạo đức, lối sống, trách nhiệm và nghĩa vụ công dân.

Hai là, cần làm cho các tổ chức, lực lượng nhận rõ bản chất, âm mưu thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch về lý luận; không ngừng nâng cao cảnh giác, xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu cao trên mặt trận ĐTLL nóng bỏng hiện nay.

Chỉ rõ đối tượng tác chiến trên mặt trận ĐTLL, vạch trần bản chất phản động và âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá trên lĩnh vực lý luận phải được coi là một nội dung quan trọng của cuộc đấu tranh này. Bởi lẽ, cán bộ, đảng viên và nhân dân chỉ có tinh thần cảnh giác cách mạng và quyết tâm chiến đấu cao trên mặt trận lý luận khi nhận rõ bản chất phản động, thủ đoạn xảo quyệt, tinh vi, thâm độc của các thế lực thù địch và tác hại của nó đến xây dựng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của mỗi người, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng và trong xã hội.

Trong chiến lược “diễn biến hoà bình”, chống Việt Nam, các thế lực thù địch coi hoạt động phá hoại về chính trị, tư tưởng là đột phá khẩu. Mục tiêu của chúng trong hoạt hoạt phá hoại về chính trị tư tưởng là: xoá bỏ ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam trong đời sống tinh thần xã hội, gieo rắc, truyền bá hệ tư tưởng tư sản trong các thế hệ người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ. Để đạt được mục tiêu đó, chúng tập trung vào những vấn đề lý luận cơ bản, cốt lõi của nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động và mục tiêu, lý tưởng của Đảng và nhân dân ta; tăng cường xuyên tạc bản chất, truyền thống của Đảng và Nhà nước ta, xuyên tạc, khuyếch đại những hạn chế, yếu kém, những khiếm khuyết của CNXH, phủ nhận lịch sử, tán dương chế độ TBCN, truyền bá lối sống cá nhân chủ nghĩa, cơ hội thực dụng, thúc đẩy trạng thái thờ ơ, bàng quan về chính trị.

Chính vì vậy, đấu tranh trên mặt trận lý luận hiện nay phải làm cho các tổ chức, lực lượng nhận rõ bản chất, âm mưu thủ đoạn phá hoại về tư tưởng, lý luận của các thế lực thù địch hòng phủ nhận mục tiêu, con đường XHCN mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Việc giáo dục nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng trước những âm mưu thủ đoạn của kẻ thù trên mặt trận lý luận phải được tiến hành thường xuyên liên tục, bằng nhiều cách gắn liền với quá trình phát triển của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Điều quan trọng nhất là phải làm rõ bản chất phản động, phản khoa học của các luận điểm sai lầm, bóc trần các thủ đoạn chống phá về lý luận của các thế lực thù địch để mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân thấy rõ. Có như vậy mới tạo ra cho họ sức đề kháng, khả năng tự nhận biết và ý thức chống lại các quan điểm sai trái thù địch.

Thứ hai, giáo dục, bồi dưỡng cho các tổ chức, lực lượng nhận thức rõ trách nhiệm của mình đối với nhiệm vụ đấu tranh trên mặt trận lý luận hiện nay.

Một là, phải xác định rõ trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai cuộc ĐTLL của cấp ủy các cấp.

Lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức đấu tranh trên mặt trận lý luận là nhiệm vụ của toàn Đảng, của tất cả đảng viên. Trước hết... là nhiệm vụ của cấp ủy các cấp và đồng chí bí thư cấp ủy. Trong thời kỳ mới có nhiều vấn đề mới nảy sinh nhưng lời giải đáp vẫn đang trong quá trình tìm tòi khảo nghiệm, trong khi đó các thế lực thù địch lại ra sức đẩy mạnh “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Chính vì vậy, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng trước tiên cần tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo và tiến hành công tác lý luận; nâng cao tính chiến đấu và sức thuyết phục trong ĐTLL. Căn cứ vào tính chất, đặc điểm của từng loại hình tổ chức đảng mà xác định chức năng, nhiệm vụ cụ thể. Phải làm cho mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, nhất trí và tin tưởng vào đường lối, quan điểm của Đảng, phát huy bản chất cách mạng, truyền thống vẻ vang của dân tộc, của Đảng; đấu tranh chống các quan điểm sai trái, tư tưởng cơ hội thực dụng, chủ nghĩa cá nhân; phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân; nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Cần làm cho các tổ chức đảng và mọi cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc công tác lý luận là hoạt động lãnh đạo quan trọng hàng đầu của Đảng, có ý nghĩa quyết định bảo đảm cho Đảng có nền tảng tư tưởng vững chắc, có cương lĩnh chính trị và chiến lược phát triển được xây dựng trên cơ sở khoa học, có quan điểm đường lối và chính sách đúng đắn, phù hợp với quy luật vận động phát triển của xã hội và hợp lòng dân, giữ vững được sự đoàn kết thống nhất trong tổ chức Đảng và hệ thống chính quyền cũng như trong mỗi bộ, ban ngành, địa phương, đơn vị, tạo được lòng tin và sự ủng hộ của cán bộ, đảng viên và nhân dân; đồng thời xây đắp nền tảng chính trị - tinh thần của chế độ và sự đồng thuận xã hội, định hướng và quy tụ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Đây là những vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và chế độ XHCN, sự ổn định và phát triển của đất nước.

Sự lãnh đạo của cấp ủy đảng trên mặt trận ĐTLL còn phải thể hiện tập trung ở việc xây dựng và tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết lãnh đạo và chương trình hành động thực hiện nghị quyết. Để chủ động tiến công toàn diện, thống nhất và đồng bộ làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực lý luận, cấp ủy các cấp cần quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” và chiến lược công tác tư tưởng của Đảng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiên đại hóa đất nước, cụ thể hóa vào xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả nghị quyết về phòng, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, khắc phục nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta; nghị quyết về đẩy mạnh công tác tư tưởng, lý luận trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiên đại hóa đất nước và các chương trình hành động thực hiện nghị quyết; trong đó cần xác định rõ nhiệm vụ, nội dung, phương thức, chủ trương và giải pháp tổ chức đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Trong các nghị quyết lãnh đạo thường kỳ, cấp uỷ, tổ chức đảng cần đánh giá nghiêm túc kết quả thực hiện công tác tư tưởng, lý luận và bổ sung điều chỉnh các chủ trương, giải pháp tổ chức thực hiện trong thời gian tới. Đồng thời cần xây dựng và tổ chức thực hiện nghiêm túc quy chế, quy định về trách nhiệm trực tiếp làm công tác tư tưởng, tham gia nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn của cấp ủy, cán bộ chủ trì và của mọi cán bộ, đảng viên; bổ sung hoàn thiện và thực hiện có hiệu quả các chế độ công tác tư tưởng, quy chế dân chủ ở cơ sở, quy chế phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong tiến hành công tác tư tưởng, lý luận.

Hai là, xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng chuyên trách làm công tác lý luận trong cuộc ĐTLL hiện nay.

Cuộc ĐTLL rất khó khăn và phức tạp, nhất là khi sự công kích của các thế lực thù địch không chỉ diễn ra trên diện rộng mà ngày càng đi vào chiều sâu, tập trung đánh thẳng vào những vấn đề lý luận cơ bản, cốt lõi. Điều này đòi hỏi phải có lực lượng hạt nhân thực sự có bản lĩnh vững vàng, có năng lực tư duy lý luận và kinh nghiệm thực tiễn làm nòng cốt trong tổ chức đấu tranh trên mặt trận lý luận. Đó là đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị và khoa học xã hội và nhân văn quân sự; cán bộ hoạt động trên các lĩnh vực báo chí, xuất bản, văn hóa, nghệ thuật… những người có vai trò rất quan trọng trong tiến hành công tác tư tưởng nói chung, trong ĐTLL nói riêng.

Theo đó, cần đặc biệt chú trọng tới các tổ chức, lực lượng sau: “Ban Tuyên giáo các cấp dưới sự chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, rà soát, kiểm tra chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X “Về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới”; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan tiếp tục đổi mới, tăng cường hiệu lực lãnh đạo, quản lý báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ... Hội đồng Lý luận Trung ương, Học viện Chính trị- Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Khoa học xã hội Việt Nam (nay là Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam) phối hợp chặt chẽ với các cơ quan và các trường đại học khoa học xã hội và nhân văn xây dựng hệ thống lý luận phản bác các quan điểm xuyên tạc, vu cáo, chống phá Đảng, Nhà nước ta của các thế lực phản động, thù địch, cơ hội chính trị.

Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn.

Để phát huy được vai trò, thực hiện được yêu cầu, phương hướng trên công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn cần tập trung thực hiện tốt những vấn đề cơ bản sau:

Kết hợp nhuần nhuyễn việc tiếp thu, khai thác di sản tư tưởng của các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quán triệt sâu sắc cương lĩnh chính trị và các quan điểm cơ bản của Đảng; tiếp thu có chọn lọc những phát triển mới về lý luận của các nước, những giá trị tinh thần tiến bộ của nền văn minh nhân loại với kinh nghiệm và hoàn cảnh thực tế của cách mạng nước ta.

Thực hiện tốt việc gắn lý luận với thực tiễn; cán bộ lý luận phải bám sát thực tế và gắn chặt với hoạt động thực tiễn. Vì rằng, lý luận cách mạng không có mục đích tự thân, mà cốt nhằm nâng cao trình độ tư tưởng- lý luận của xã hội, thúc đẩy cách mạng tiến lên, đạt được hiệu quả cao nhất; mặt khác thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý, là nguồn cung cấp cứ liệu và kinh nghiệm sinh động cho hoạt động nghiên cứu lý luận. Chỉ khi nào công tác lý luận bám sát thực tiễn, nắm bắt kịp thời hơi thở của cuộc sống, bắt rễ sâu trong đời sống hiện thực, kịp thời giải đáp những vấn đề do thực tiễn cách mạng và đời sống tư tưởng của xã hội đặt ra, khơi nguồn sáng tạo từ các phong trào cách mạng và sáng kiến phong phú của quần chúng, thì khi đó mới có chất lượng và hiệu quả cao, tránh được giáo điều, tư biện và các lệch lạc khác, giúp ích cho hoạt động thực tiễn.

Phải nhận thức và xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa lý luận và chính trị, khoa học và đường lối. Vì rằng, lý luận Mác - Lênin là một khoa học, nhưng là khoa học chính trị; giáo dục lý luận vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật. Cho nên, sự gắn bó giữa những mặt đó vừa giúp cho nghiên cứu và giáo dục lý luận phát huy vai trò của mình, vừa đảm bảo cho công tác lý luận phát triển đúng hướng, phù hợp với những yêu cầu cấp bách của thực tiễn cách mạng. Để giải quyết đúng đắn mối quan hệ này, cần có sự nhận thức thống nhất của các cấp uỷ, các cơ quan và đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy, tuyên truyền lý luận; đồng thời, phải hình thành quy chế trong lãnh đạo, quản lý và trong hoạt động lý luận.

 Mở rộng dân chủ đi đôi với thực hiện nguyên tắc tổ chức của Đảng, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân. Phát triển lý luận là sự nghiệp của toàn Đảng, với sự tham gia của nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lực lượng. Mở rộng dân chủ, phát huy cao nhất trí tuệ của đông đảo cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học và cán bộ làm công tác tư tưởng là con đường thiết yếu để thúc đẩy công tác lý luận phát triển nhanh, phong phú. Bởi nghiên cứu lý luận là những quá trình tư duy sinh động, sáng tạo của các cá nhân nhà khoa học có vai trò đặc biệt quan trọng, nhất là đối với những chuyên gia có trình độ cao và nhiều kinh nghiệm. Ở đây, đòi hỏi một không khí dân chủ kết hợp chặt chẽ với tập trung và có sự lãnh đạo đúng đắn, một môi trường tập thể trong đó có tự do tư tưởng, tranh luận tìm tòi chân lý và chân lý phải được thừa nhận, chiến thắng với đầy đủ căn cứ khoa học và khảo nghiệm thực tiễn, không có bất cứ một sự áp đặt, cưỡng bức hoặc truy chụp nào. Vì vậy, cơ quan khoa học và các cấp lãnh đạo, quản lý cần động viên, khích lệ khả năng cống hiến của từng người, chú trọng xây dựng các tập thể khoa học luôn có bầu không khí phấn đấu vươn lên, đồi hỏi lẫn nhau cao, giúp đỡ, bổ sung lẫn nhau một cách trung thực và trong sáng, tôn trọng sáng tạo của mỗi cá nhân, kể cả đối với những người có ý kiến lúc đầu chưa được số đông đồng tình, qua đó mà nâng dần trình độ khoa học của tập thể lên.

Phát huy dân chủ, khuyến khích, ủng hộ việc tìm tòi, phát hiện chân lý mới trong nghiên cứu lý luận. Nghiên cứu lý luận là khám phá, sáng tạo, là tìm ra chân lý khách quan, là đưa quá trình nhận thức tiến đến một hiểu biết mới. Hiện tượng có tính quy luật trong việc phát hiện chân lý khách quan là: sự phát hiện đó thường do một số ít người, thậm chí một người, rồi trải qua đấu tranh về nhận thức, sự cọ xát trong thực tiễn mới được xã hội thừa nhận một cách rộng rãi. Do đó, trong nghiên cứu lý luận cần bầu không khí dân chủ, tự do tư tưởng, vì chỉ có trong môi trường ấy, nhà khoa học mới phát huy được tư duy độc lập, sáng tạo và đi đến cùng sự tìm tòi, khám phá của mình. Lý luận, khoa học không thể phát triển, nếu tư tưởng không được giải phóng, nếu thiếu thảo luận, tranh luận.

Trong tranh luận khoa học điều cốt yếu là trong mọi trường hợp đều phải vì khoa học, thật sự vì khoa học, không vì bất cứ động cơ gì khác. Do đó, cần phải có văn hoá tranh luận nếu muốn phát triển tư duy khoa học. Văn hoá tranh luận, đạo đức trong khoa học nói chung, đòi hỏi trước hết phải có tính trung thực, thật thà, trong sáng như chính sự thật, như bản thân chân lý khoa học. Để đi đến chân lý, nhà nghiên cứu phải rất mực vô tư, khách quan. Chỉ có thái độ thực sự cầu thị, nhìn thẳng vào sự thật, dám từ bỏ những nhận thức cũ sai lầm, biết nghe lẽ phải, không định kiến, hết sức khiêm tốn, tôn trọng lẫn nhau, v.v... mới có thể mở mang được kiến thức và đóng góp được gì đó cho khoa học. Thực tế trong tranh luận khoa học, nhiều khi một ý mới manh nha nhưng có thể mở ra cả một hướng tìm tòi đầy triển vọng. Có khi một câu đặt ngược lại vấn đề cũng có thể khiến cho mọi người phải rà soát, chỉnh lý lại những nhận thức hay kết luận tưởng đã xong xuôi. Trong khi chưa ai có được ý kiến về một vấn đề hóc búa nào đó mà có người nêu được một ý táo bạo buộc mọi người phải suy nghĩ đã là đáng quý. 

 Kịp thời phát hiện và kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng, có căn cứ khoa học và đủ sức thuyết phục với tất cả các quan điểm lý luận, không khoa học, nhất là các quan điểm xuyên tạc, thù địch. Trong thời điểm hiện nay, CNXH thế giới tạm lâm vào thoái trào, công cuộc đổi mới ở nước ta vừa có thuận lợi, vừa có khó khăn đan xen lẫn nhau, không tránh khỏi xuất hiện các quan điểm lý luận sai trái, giả danh mácxít đủ loại. Do đó, đấu tranh bảo vệ tính đúng đắn và những giá trị bất hủ của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, của lý luận CNXH khoa học và đường lối của Đảng, phê phán các quan điểm sai trái, vạch trần tính chất phản khoa học của các luận điệu thù địch là một trong những phương sách để phát triển, mài sắc lý luận, củng cố vững chắc hơn lập trường giai cấp công nhân./.