“TẬP TRUNG DÂN CHỦ CHỈ ĐÚNG TRÊN LÝ THUYẾT CHỨ THỰC TẾ LÀ MẤT DÂN CHỦ, DÂN CHỦ HÌNH THỨC” MỘT LUẬN ĐIỂM XUYÊN TẠC TRẮNG TRỢN CẦN ĐẤU TRANH BÁC BỎ

Ngay từ khi mới ra đời và cho đến nay chủ nghĩa Mác - Lênin luôn là đối tượng phê phán xuyên tạc của chủ nghĩa tư bản và giai cấp tư sản. Các nhà tư tưởng chống cộng tập trung vào ba vấn đề trụ cột là học thuyết hình thái kinnh tế xã hội, học thuyết giá trị thặng dư, học thuyết sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Nhằm xóa bỏ nền tảng tư tưởng, làm tan rã Đảng cộng sản, chống chủ nghĩa xã hội, chống lại phong trào cách mạng thế giới. Đặc biệt những thế kỷ qua và hiện nay, các nhà tư tưởng chống cộng liên tục tấn công vào sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, tìm mọi cách đánh vào nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc cơ bản trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng, nhằm phá vỡ sự đoàn kết thống nhất, làm phân liệt, tan rã Đảng về mặt tổ chức.

Chúng cho rằng nguyên tắc tập trung dân chủ đến nay đã lỗi thời, thực hiện tập trung dân chủ sẽ dẫn đến mất dân chủ trong Đảng làm cho Đảng rơi vào quân phiệt độc đoán, độc tài. Họ ra sức tán dương thực hiên dân chủ tự do; dân chủ vô hạn; ủng hộ trong Đảng có nhiều phe nhóm đối lập để đấu tranh bàn cãi, sử dung triệt để chiêu bài “dân chủ” “đa nguyên”, họ cổ vũ cho những bất đồng ý kiến, trong Đảng rồi lợi dụng để chia rẽ Đảng.

Ngay trong nội bộ có những kẻ phản bội lí tưởng, cơ hội hữu khuynh xét lại, phê phán lên án xét lại thậm chí còn muốn tìm cách xoá bỏ nguyên tắc này. Họ cố tình tỏ ra không hiểu hoặc cố tình xuyên tạc nội dung và bản chất của nguyên tắc họ cho rằng tập trung dân chủ chỉ là kỷ luật, chỉ là tập trung mà quên rằng nội dung rất căn bản của nguyên tắc này là dân chủ, họ dẫn ra những ví dụ về sai lầm, quan liêu độc đoán mất dân chủ của một số người trong bộ máy của Đảng để chứng minh cho việc cần phải thay nguyên tắc tập trung dân chủ.

Có người cho rằng tập trung dân chủ chỉ đúng trên lý thuyết, trên giấy tờ chứ thực tế không thực hiện được. Nguyên tắc tập trung dân chủ chỉ phù hợp khi Đảng còn hoạt động bí mật, đòi hỏi phải có kỷ luật chặt chẽ, tập trung thống nhất cao độ, còn trong thời bình kẻ thù không còn trên đất nước Đảng hoạt động công khai, Đảng cầm quyền, nhân đân làm chủ thì không cần đến chế độ tập trung dân chủ.

          Từ những luận giải trên chúng ta nhận thấy nó hoàn toàn sai trái là âm mưu thủ đoạn nham hiểm của các thế lực thù địch nhằm làm suy yếu và xóa bỏ sự vai trò lãnh đạo của Đảng.

          Chúng ta khẳng định rằng:

          Tập trung dân chủ là một trong những nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng; là điều kiện không thể thiếu để phát huy dân chủ, giữ vững kỷ c­ương, bảo đảm hoạt động thông suốt từ trung ­ương đến cơ sở.

          Tập trung dân chủ có quá trình hình thành và phát triển, có bản chất và vị trí vai trò hết sức quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử mà các nhà kinh điển Mácxít và Đảng ta đúc rút từ công cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

1.     Sự hình thành và phát triển nguyên tắc tập trung dân chủ.

Trung thành với những nguyên lý xây dựng Đảng kiểu mới của chủ nghĩa  Mác - Lênin, Tư tưởng  Hồ Chí Minh, từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn giữ vững và khẳng định Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức hoạt động của Đảng là điều kiện không thể thiếu để phát huy dân chủ, giữ vững kỷ cương, bảo đảm cho hoạt động thông suốt từ trung ương đến chi bộ. Thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ là điều kiện đảm bảo cho các tổ chức đảng cố kết chặt chẽ về tổ chức, thống nhất ý chí và hành động có kỷ luật nghiêm minh, phát huy được tính tích cực, chủ động sáng tạo của các tổ chức và đảng viên. Đây là nguyên tắc phân biệt chính đảng của giai cấp công nhân, đảng cách mạng chân chính với các đảng phái khác nhau, là điểm mà mọi thế lực chống đối đang công kích nhằm phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam. Vì vậy, nhiệm vụ cấp bách trong đổi mới chỉnh đốn Đảng hiện nay là phải nắm vững bản chất nguyên tắc tập trung dân chủ, đây là vấn đề hết sức quan trọng để thực hiện đúng đắn nguyên tắc cơ bản trong xây dựng tổ chức và hoạt động của Đảng, là cơ sở bảo vệ và đấu tranh phê phán chống mọi quan điểm sai trái thù địch, nhằm phủ nhận nguyên tắc tập trung dân chủ, làm tan rã Đảng từ bản chất, phá hoại sự nghiệp mổi mới đất nước, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thực hiện mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, tiến lên chủ nghĩa xã hội của Đảng ta.

Trong quá trình hoạt động lý luận và đấu tranh cách mạng C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã khảng định để hoàn thành sứ mệnh lịch sử, giai cấp vô sản cần phải trở thành một lực lượng độc lập, có một đảng vô sản triệt để cách mạng, có cơ sở lý luận đúng đắn, và “Hiện nay, đã đến lúc người cộng sản phải công khai trình bày trước toàn thế giới những quan điểm, mục đích, ý đồ của mình”. Hai ông quyết định cải tổ “Liên đoàn những người chính nghĩa” (Ra đời từ năm 1836 bao gồm những người vô sản tiên tiến thuộc nhiều dân tộc, một tổ chức rất chặt chẽ và có tính tập trung rất cao, kỷ luật nghiêm minh, nhưng lại hoạt động biệt phái thoát khỏi giai cấp công nhân, thiếu tính dân chủ, với phương thức hoạt động mạo hiểm. Tổ chức này thừa nhận chỉ có C.Mác và Ph.Ăng-ghen mới có khả năng đem lại cho các tổ chức công nhân một lý luận, đường lối và phương thức đúng đắn) thành “Liên đoàn những người cộng sản” và “Tuyên ngôn Đảng cộng sản” ra đời (năm 1848), một văn kiện có tình chất cương lĩnh đầu tiên trên thế giới.

Quá trình đó, C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã đưa ra những quan điểm lí luận quan trọng đặt nền móng cho công tác xây dựng Đảng. Nhưng do còn hạn chế về hoàn cảnh lịch sử lúc bấy giờ chưa phát triển và trưởng thành nên hai ông không có điều kiện nguyên cứu để xây dựng thành một học thuyết hoàn chỉnh, mà chỉ đưa ra một số tư tưởng có tính nguyên tắc về xây dựng Đảng.

Tư tưởng xây dựng một Đảng vô sản trên  nguyên tắc tập trung dân chủ lần đầu tiên được C.Mác và Ph.Ăng-ghen trình bày trong “Điều lệ liên đoàn những người cộng sản” (1947) song các ông chỉ dùng thuật ngữ “dân chủ triệt để”. Đảng xây dựng trên nguyên tắc “dân chủ triệt để”.  Các ông chỉ rõ: Đảng phải được xây dựng trên những nguyên tắc dân chủ triệt để, các cơ quan lãnh đạo của Đảng được bầu ra đều có thể bị thay thế hoặc bãi miễn, mọi đảng viên đều bình đẳng, được tự do thảo luận những vấn đề sinh hoạt đảng. Đảng phải thường xuyên được củng cố vững chắc. Sự thống nhất về tư tưởng và tổ chức là không gì có thể phá vỡ nổi. Đảng phải có cơ cấu tổ chức phù hợp với điều kiện, thời gian hoạt động và những nhiệm vụ mà đảng phải giải quyết. Năm 1864 trong dự thảo “Điều lệ của Hội liên hiệp công nhân quốc tế”, C.Mác viết: “Hội đồng trung ương là cơ quan quốc tế, thực hiện mối liên hệ với các tổ chức khác nhau đang hợp tác. Để cho công tác điều tra về những điều kiện xã hội trong các nước khác nhau ở Châu âu có thể được tiến hành đồng thời và dưới sự lãnh đạo chung đều được tất cả các đoàn thể thảo luận, để khi cần có những biện pháp thực tiễn ngay lập tức, thì không những đoàn thể tham gia hội liên hiệp đều có thể hành động đồng thời và ăn khớp được”. Đoạn văn trên cho thấy quốc tế I là một tổ chức lãnh đạo theo một đường lối và một mục tiêu chung, được các hội công nhân các nước thảo luận, để mọi hành động thực tiễn, đều được tiến hành một cách đồng thời trên cơ sở thống nhất ý chí. Trong “Điều lệ của liên đoàn những mgười cộng sản”, “Điều lệ hội liên hiệp công nhân quốc tế”, đã xác định cả cơ cấu tổ chức của liên đoàn. Cơ cấu đó thấm nhuần tinh thần tập trung dân chủ.

Như vậy, sự hình thành và phát triển nguyên tắc tập trung dân chủ là một quá trình gắn liền với sự ra đời và cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân, gắn liền với những điều kiện và hoàn cảnh lịch sử cụ thể từng nước.

2.     Vị trí vai trò bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ.

Vị trí vai trò nguyên tắc tập trung dân chủ.

Tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản, chỉ đạo toàn bộ quá trình tổ chức, sinh hoạt và hoạt động của Đảng , bảo đảm cho đảng là một chỉnh thể có tổ chức chặt chẽ, kỷ luật nghiêm minh, đoàn kết thống nhất cả ý chí và hành động.

Tập trung dân chủ chỉ đạo các mối quan hệ trong sinh hoạt nội bộ và hoạt động lãnh đạo của Đảng; giữa cấp trên và cấp dưới, giữa địa phương và trung ương; giữa cá nhân và tổ chức... bảo đảm cho Đảng có kỷ luật tự giác, nghiêm minh.

Tập trung dân chủ là cơ sở cho sự thống nhất về chính trị , tư tưởng được bảo đảm bằng sức mạnh tổ chức, vừa phát huy được tính tích cực, chủ động của tổ chức đảng, đảng viên, tập trung được trí tuệ của toàn Đảng, vừa khắc phục tệ quan liêu, gia trưởng độc đoán, chuyên quyền, đồng thời khắc phục dân chủ quá trớn, dân chủ vô chính phủ.

Tập trung dân chủ là tiêu chuẩn để phân biệt Đảng cộng sản với các đảng phái khác và là tiêu chuẩn để phân biệt người cộng sản chân chính với các phần tử tự do, vô chính phủ, kém tính tổ chức, tính kỷ luật.

Bản chất nguyên tắc tập trung dân chủ.

Nguyên tắc tập trung dân chủ là thuộc tính bản chất của giai cấp công nhân:

Bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ phản ánh bản chất giai cấp công nhân; thể hiện tinh thần triệt để cách mạng, tính tổ chức, tính kỷ luật cao, tự giác nghiêm minh, đoàn kết thống nhất của những người cùng một mục tiêu, lý tưởng cao cả.

Bản chất Nguyên tắc tập trung dân chủ là sự thống nhất giữa hai yếu tố tập trung và dân chủ, vừa làm tiền đề vừa làm điều kiện cho nhau không coi nhẹ mặt nào. tập trung trên cơ sở dân chủ, dân chủ dưới sự chỉ đạo của tập trung, dân chủ phải có lãnh đạo, hai thành tố tập trung và dân chủ không mâu thẫn nhau mà thống nhất nhau tác dộng bổ xung cho nhau, tăng cường tập trung trên cơ sở mở rộng phát huy dân chủ, còn dân chủ phải hướng tăng cường của tập trung và chỉ có trên cơ sở thống nhất biện chứng hai thành tố đó thì đân chủ trong Đảng mới càng phát triển và làm cho tập tập trung dân chủ trong Đảng càng vững chắc, đồng thời ngược lại những hiện tượng tập trung quan liêu, hình thức, chuyên quyền độc đoán, vô chính phủ, tự do vô kỷ luật là trái bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ. Thực tế đã chứng minh từ sự tan rã của Đảng cộng sản Liên Xô, giờ đây ta phải thừa nhận một thực tế đau xót là có một bộ phận cán bộ, đảng viên trong điều kiện Đảng cầm quyền đã không giữ được phẩm chất đạo đức cách mạng. Họ thoái hóa biến chất, phạm vào tham những quan liêu, hách dịch xa dân, bị quần chúng oán ghét và chính trong số họ phê phán hoặc từ bỏ những nguyên tắc cơ bản trong đó có nguyên tắc tập trung dân chủ rồi phá họai làm tan rã Đảng và hiện nay 70% tư sản giàu có nhất nước Nga là chính bọn họ. Cải tổ, đổi mới là nhằm khắc phục sai lầm, khuyết điểm, từ chỗ chống tập trung quan liêu, đề cao dân chủ, người ta lại đề ra dân chủ một cách cực đoan, vô gới hạn.

Tập trung trên cở dân chủ được thể hiện trên mọi lĩnh vực, đó là sự chấp hành nghiêm chỉnh nghị quyết của Đảng, là đòi hỏi tính tập trung cao độ là trách nhiệm rất cao của đảng viên, nhưng nghị quyết của Đảng lại chính là sản phẩm dân chủ của Đảng là kết quả của quá trình tham gia thảo luận bàn bạc của trí tuệ ý chí của đảng viên, việc tuân thủ nghị quyết của đảng viên chính là tuân thủ ý chí nguyện vọng của đảng viên, chính là tôn trọng quyền làm chủ của đảng viên. Trong thực hiện thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tổ chức, các chế độ ấy ttrên cơ sở thống nhất cao độ về mục tiêu lợi ích, quyền lợi một cách nghiêm ngặt.

Các cơ quan lãnh đạo của Đảng có thẩm quyền ra chỉ thị nghị quyết cho cấp dưới thực hiện, kiểm tra đôn đốc, khen thưởng kỷ luật cấp dưới, nhưng các cơ quan đó đều do dân chủ bầu cử lập ra, đại biểu cho trí tuệ và sức mạnh của đảng viên đó không thể hiểu là tập trung quan liêu, duy ý chí, mà là thể hiện tập trung gắn liền với dân chủ. các cấp ủy đảng phải báo cáo và chịu trách nhiệm trước tổ chức đảng, gương mẫu tự phê bình và tiếp thu phê bình cấp dưới thực hiện tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách

Bản chất nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng khác căn bản về chất với tập trung quan liêu, gia trưởng, độc đoán chuyên quyền, dân chủ có sự lãnh đạo của tập trung khác với dân chủ vô chính phủ, dân chủ quá trớn, tự do vô kỷ luật. Theo lênin là một sự kết hợp hài hòa thống nhất chặt chẽ giữa hai mặt thống nhất hữu cơ chứ không phải chỉ là tập trung hoặc dân chủ...tuyệt đối hóa một mặt nào cũng đều dẫn đến sai lầm nguy hại ngay đến sự lãnh đạo và sức mạnh của Đảng chúng ta chủ trương theo chế dộ tập trung dân chủ. Nhưng cần phải hiểu rõ rằng chế độ tập trung dân chủ một mặt khác xa chế độ tập trung quan liêu chủ nghiã, mặt khác thật khác xa chủ nghĩa vô chính phủ.

Tính tập trung của Đảng đòi hỏi Đảng phải có kỷ luật tự giác, nghiêm minh, được mọi đảng viên thừa nhận và tuân thủ, việc chấp hành nghị quyết của Đảng là không điều kiện, việc không chấp hành là sự cổ vũ cho sự vô chính phủ, vô tổ chức làm suy yếu Đảng . Tập trung không tách rời dân chủ mà ngược lại nó bao hàm cả dân chủ.

          Trong điều kiện Đảng cầm quyền nguyên tắc tập trung dân chủ là một trong những nguyên tắc cơ bản trong tổ chức hoạt động của Đảng, là điều kiện không thể thiếu để phát huy dân chủ, giữ vững kỷ cương, pháp luật, bảo đảm cho hoạt động thông suốt từ trung ương xuống chi bộ. Tập trung dân chủ được hiến pháp nghi nhận tại điều 4 hiến pháp năm 1959, tại điều 6 hiến pháp năm 1980, tại điều 6 hiến pháp năm 1992, hiến pháp năm 2001 và hiến pháp năm 2013 điều đó khảng định nhà nước ta được xây dựng tổ chức và hoạt động dựa trên nguyên tắc tập trung dân chủ, thể hiện bản chất của nhà nước cách mạng, của giai cấp công nhân, nhà nước của dân, do dân và vì dân.

Những giải pháp thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng bộ quân đội hiện nay:

Quân đội là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân, là lực lượng nòng cốt bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, bảo vệ Đảng bảo vệ nhân và bảo vệ thành quả cách mạng. Bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Từ công cuộc CNH-HĐH đất nước, phương hướng xây dựng quân đội cách mạng chính quy tinh nhuệ từng bước hiện đại đang đặt ra cho quân đội nhiệm vụ nặng nề, đa rạng, phức tạp, và thường xuyên phát triển, biến động đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ phức tạp đối với sự lãnh đạo của các tổ chức Đảng nói chung, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ nói riêng. Để thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ cần thực hiện tốt những giải pháp sau:

Một là, Quán triệt cho cán bộ đảng viên nhận thức đầy đủ thống nhất về nguyên tắc tập trung dân chủ, đặc biệt nắm vững bản chất nội dung mối quan hệ biện chứng giữa tập và dân chủ, gắn liên hệ kiểm điểm về nhận thức với thực hiện nguyên tắc này. Cần phải tiếp tục cụ thể hóa nội dung yêu cầu của nguyên tắc thành chức trách nhiệm vụ quyền hạn và các mối quan hệ, chế độ công tác của từng cán bộ đảng viên của từng cấp ủy. Trong quá trình kiểm điểm phải chỉ rõ được kết quả, thành tựu, những hạn chế khuyết điểm, đối với tập thể cá nhân vi phạm, nguyên nhân xác định biện pháp khắc phục hạn chế khuyết điểm. Đối với tập thể cá nhân vi phạm nguyên tắc phải kiên quyết sử lý nghiêm minh, thường xuyên chấn chỉnh tổ chức, kịp thời kiện toàn cán bộ lãnh đạo.

Hai là, thực hiện nghiêm túc có nề nếp chất lượng chế độ phê bình và tự phê bình, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy phải thực sự gương mẫu chí công vô tư nghiêm túc trong tự phê bình, phát huy dân chủ và có quy định phù hợp bắt buộc phải dân chủ lấy ý kiến quần chúng đánh giá phê bình cán bộ đảng viên, có quy chế thật cụ thể để bảo vệ những người có ý kiến thẳng thắn, đồng thời sử lý nghiêm minh những đảng viên lợi dụng phê bình để vu cáo đả kích cá nhân, gây rối nội bộ. Đảng viên cán bộ phải giữ gìn đoàn kết thông nhất trên cơ sở đường lối, nguyên tắc và tình yêu thương đông chí, phải bố trí đúng cán bộ chủ trì.

Ba là, phải thường xuyên tiến hành làm tốt công tác kiểm tra, thực hiện đúng điều lệ Đảng, các nghị quyết chỉ thị và các quy chế, quy định hoạt động của cấp ủy, tổ chức đảng, đặc biệt là kiểm tra thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, kịp thời phát hiện những vấn đề đúng sai, chấn chỉnh và sử lý kịp thời.

Bốn là, đề cao tính Đảng, tính trách nhiệm của cán bộ đảng viên trong xây dựng tổ chức đảng và thực hiện các nhiệm vụ được giao, có quy chế quan lý chặt chẽ cán bộ đảng viên trong đơn vị, đi công tác và ở nơi cơ trú.

Năm là, mở rộng phát huy dân chủ phải đi đôi thực hiện tập trung thống nhất, đề cao kỷ cương, kỷ luật. Kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống trong nhận thức cũng như trong hành động. Mọi hành vi vô tổ chức vô kỷ luật, không chấp hành nghị quuyết, gây chia rẽ bè phái đều phải xử lý nghiêm minh, mọi sự năng động sáng tạo, phải trong đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thực tiễn cho thấy  nếu ở đâu tập trung và dân chủ không đi đôi với nhau thì ở đó xuất hiện tập trung quan liêu, hoặc dân chủ quá trớn, những hiện tượng độc đoán, chuyên quyền, nạn thiên tư ô dù, bè cánh, trù úm có cơ hội phát triển, có biểu hiện trong hội nghị khônng giám nói ngoài hội nghị nói, tuyên truyền quan điểm riêng. Đó là những trở ngại lớn phát triển dân chủ trong Đảng, dân chủ bị biến dạng thành dân chủ hình thức. Tập trung quan liêu tham ô là bạn đồng hành tạo nên sự e dè nể nang, né tránh sợ nói sự thật chất lượng thực hiện tập trung dân chủ chính là kết quả của cuộc đấu tranh giai cấp, một cuộc đấu tranh vừa phải xây dựng nhận thức và hành động đúng vừa phải kiên quyết đấu tranh phê phán loại bỏ, đề phòng những khuynh hướng lệch lạc, sai lầm. Muốn xây thì phải chống, chống cũng là để xây hai mặt không thể tách rời.

Sáu là, nâng cao cảnh giác và kiên quyết đấu tranh với âm mưu thủ đoạn xuyên tạc phủ nhận của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch với nguyên tắc tập trung dân chủ và khắc phục những hiện tượng sai trái trong nội bộ.

          Thực hiện đồng bộ những giải pháp trên sẽ góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ từng bước hiện đại. Đất nước ngày càng giàu mạnh thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay.