Văn Hai
Hiện nay, các
thế lực thù địch và các phần tử cơ hội chính trị ở cả trong nước và nước ngoài
thường xuyên chống phá Đảng, Nhà nước, công cuộc đổi mới, sự nghiệp xây dựng
chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc XHCN của nhân dân ta. Chúng cho rằng, không
có nền kinh tế nào là nền kinh tế thị trường (KTTT) định hướng XHCN, đó là sự
gán ghép chủ quan, duy ý chí, không có cơ sở khoa học, không thuyết phục, làm
nảy sinh nhiều mâu thuẫn; nếu bỏ, không có cái đuôi “định hướng XHCN” thì kinh
tế đất nước còn phát triển nhanh hơn, kết quả đạt được còn lớn hơn. Sai lầm của những người cho rằng không thể
có nền KTTT định hướng XHCN:
Thứ nhất,
là do họ đã đồng nhất KTTT với KTTT chủ nghĩa tư bản, cho rằng, chỉ có một loại
KTTT là KTTT tư bản chủ nghĩa (TBCN). Song, thực chất các quan hệ KTTT và các
quan hệ tư bản là hoàn toàn khác nhau. Nguồn gốc và bản chất của KTTT là kinh
tế hàng hóa; các phạm trù giá trị, giá cả, hàng hóa, tiền tệ, các quy luật cạnh
tranh, quy luật cung - cầu, quy luật giá trị của kinh tế hàng hóa cũng là các
phạm trù và quy luật của KTTT. Các phạm trù, quy luật này có trước chủ nghĩa tư
bản, được chủ nghĩa tư bản nắm lấy, sử dụng để phát triển thành KTTT TBCN. Giá
trị và tư bản là những phạm trù khác nhau, cũng như quy luật giá trị và quy
luật giá trị thặng dư là những quy luật khác nhau.
Thứ hai, sai lầm của những người này là dường như cho rằng KTTT TBCN
từ khi ra đời đến nay là không thay đổi, “nhất thành, bất biến”. Họ không thấy
rằng trải qua thời gian, KTTT TBCN cũng có nhiều biến đổi. Thời kỳ đầu khi mới
ra đời, KTTT TBCN là KTTT tự do cạnh tranh, chưa có sự can thiệp của nhà nước.
Sự điều tiết của “bàn tay vô hình” của thị trường đã đưa đến nhiều hệ quả tiêu
cực, đặc biệt là các cuộc khủng hoảng kinh tế chu kỳ, đòi hỏi phải có bàn tay
quản lý của nhà nước để hạn chế, khắc phục những khuyết tật do điều tiết tự
phát của cơ chế thị trường. Ngày nay, nền KTTT hiện đại của các nước tư bản
phát triển trên thế giới đều là nền KTTT có sự quản lý của nhà nước, vừa có
điều tiết bởi “bàn tay vô hình” của thị trường, vừa có điều tiết bằng “bàn tay
hữu hình” của nhà nước; trong đó, điều tiết của thị trường là cơ sở, nền tảng
và điều tiết của nhà nước trên cơ sở tôn trọng điều tiết của thị trường (công
cụ quản lý, điều tiết kinh tế của nhà nước là luật pháp, chính sách và các
nguồn lực kinh tế của nhà nước).
Hơn nữa, KTTT có sự quản lý của
nhà nước ở các nước trên thế giới không phải hoàn toàn giống nhau, mà có nhiều
mô hình khác nhau, tùy thuộc vào mức độ can thiệp và nội dung, định hướng can
thiệp của nhà nước. Có mô hình KTTT tự do ở những nước mức độ can thiệp của nhà
nước vào kinh tế thấp; nhà nước chỉ bảo vệ quyền sở hữu, quyền tài sản, tự do
kinh doanh, bảo đảm trật tự, ổn định xã hội, còn để phạm vi điều tiết của thị
trường lớn, điều tiết mọi hoạt động kinh tế (như ở Mỹ trước thời Tổng thống Đ.Trum).
Có mô hình KTTT xã hội, nhà nước can thiệp vào nền kinh tế để tạo cơ hội như nhau
cho mọi người tham gia phát triển và hưởng thành quả phát triển, chống lại độc
quyền, phát triển kinh tế theo định hướng xã hội (như ở Đức). Có mô hình KTTT
phúc lợi xã hội, nhà nước can thiệp vào nền kinh tế để điều tiết thu nhập, phát
triển các dịch vụ xã hội công, bảo đảm phúc lợi cho người dân, đặc biệt là
những người cần được trợ giúp là trẻ em, người già, người thất nghiệp,... (như
ở các nước Bắc Âu). Có mô hình KTTT nhà nước phát triển, nhà nước không chỉ tạo
thể chế, môi trường cho các chủ thể kinh tế hoạt động, mà còn có chiến lược,
chính sách và sử dụng các nguồn lực kinh tế của nhà nước để định hướng và thúc
đẩy sự phát triển của nền kinh tế (như ở Nhật Bản, Hàn Quốc)...
Kinh tế thị trường là sản phẩm
của văn minh nhân loại. Chủ nghĩa tư bản đã lấy KTTT làm cơ sở cho sự tồn tại,
vận động, phát triển của mình. Trong thời đại ngày nay, thời đại quá độ lên
CNXH trên phạm vi toàn thế giới, đã xuất hiện nhiều mô hình KTTT ở các nước tư
bản phát triển, dù ở mức độ khác nhau, đều có định hướng xã hội. Đây là xu
hướng tiến bộ, là những mầm mống của CNXH trong lòng chủ nghĩa tư bản (là những
sự phủ định đối với tư bản tư nhân, dù vẫn chưa phá bỏ được chế độ tư bản). Do
tính chất của thời đại, một nước kinh tế chưa phát triển, chưa qua giai đoạn
phát triển TBCN, cũng có thể quá độ lên CNXH. Kinh tế thị trường định hướng
XHCN là mô hình kinh tế trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở những nước này, sử dụng
cả KTTT và cả kinh tế TBCN để xây dựng nền tảng cơ sở vật chất cho CNXH.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét