Hiện nay có nhiều cách tiếp cận nhìn nhận, đánh
giá và quan niệm khác nhau về “xã hội dân sự” (civil society), nhưng các quan
điểm của các học giả phương Tây đều gặp nhau ở những điểm cốt lõi, đó là: Về tổ chức, xã hội dân sự là một
tổ hợp của các các tổ chức cộng đồng, các tổ chức quần chúng, các hội nghề nghiệp,
các tổ chức phi chính phủ. Về bản chất,
xã hội dân sự là xã hội tự lập phi nhà nước, được hình thành và vận hành trong
không gian công cộng và tư nhân, nằm ngoài vùng ảnh hưởng trực tiếp của yếu tố
nhà nước. Đó là sự khác biệt giữa “xã hội dân sự” với “xã hội quân sự” hay “xã
hội chính trị” (nhà nước), nhưng xã hội dân sự có thể được nhà nước hậu thuẫn.
Những vấn đề xã hội dân sự không tự giải quyết được thì thuộc chức năng của nhà
nước.
Là những nhà triết học duy vật biện chứng,
C.Mác và Ph.Ăngghen quan niệm “Xã hội dân sự theo đúng nghĩa của nó được sinh
ra từ xã hội tư sản. Nó được hình thành bởi những chế định lịch sử - xã hội, bởi
những hình thức quan hệ sản xuất đặc biệt, bởi những hình thức quan hệ và đấu
tranh giai cấp và được bảo vệ bởi những cơ chế chính trị - pháp lý tương ứng”…
Về bản chất của xã hội dân sự, theo C.Mác, chủ quyền của nhân dân phải trở
thành vấn đề trung tâm trong một xã hội dân sự đích thực, làm cơ sở cho một chế
độ dân chủ và một nhà nước dân chủ chân chính. Đó là tư tưởng cách mạng sâu sắc
có tính định hướng cho việc nhìn nhận, đánh giá và xác định tính đúng đắn
của một số tổ chức được coi là xã hội dân sự và cơ sở, tiêu chí để khẳng định
những thiết chế chính trị xã hội lợi dụng danh nghĩa “xã hội dân sự” để chống đối
chính quyền nhân dân.
Pháp luật Việt Nam đã quy định các điều kiện cụ
thể để thành lập một tổ chức xã hội dân sự, đó là phải xác định rõ tôn chỉ, mục
đích, điều lệ của tổ chức; thành phần ban sáng lập, hội viên, nguồn tài chính để
hoạt động và phương thức hoạt động… Hiện nay ở nước ta, bên cạnh các tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, nhiều hội, tổ chức phi chính phủ đã và
đang được thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân hoạt động
công khai hợp pháp. Hiện có khoảng gần 400 hội đang hoạt động trên phạm vi cả
nước, trên 600 tổ chức hội, đoàn đang hoạt động trên phạm vi các địa phương;
hàng ngàn hiệp hội, câu lạc bộ hoạt đông trên các lĩnh vực khác nhau. Bên cạnh
đó còn có khoảng trên 600 tổ chức phi chính phủ nước ngoài có quan hệ với Việt
Nam, trong đó gần 400 tổ chức có các chương trình, dự án đang triển khai tại nước
ta. Về cơ bản, các tổ chức xã hội dân sự đồng thuận với xã hội, đóng vai trò
tích cực trong phát triển kinh tế văn hóa - xã hội.
Nhưng, những năm qua với âm mưu,
hoạt động lợi dụng một số tổ chức “xã hội dân sự” kiểu phương Tây nhằm chống
phá Việt Nam, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đã và đang tập
trung vào các hướng sau đây: Thứ nhất là,
đề cao và nhấn mạnh vai trò “phản biện xã hội” của các tổ chức “xã hội dân sự”,
triệt để khai thác tính đa dạng về thành phần, mục tiêu thành lập, lợi ích của
tổ chức và các thành viên, đa nguyên về tư tưởng, chính kiến để hướng lái hoạt
động của các tổ chức “xã hội dân sự” đã hình thành hoặc chuẩn bị hình thành vào
các khuynh hướng tư tưởng chính trị khác nhau, từ đa nguyên về tư tưởng, dẫn tới
đa nguyên về chính trị và mục đích cuối cùng là đối lập về tư tưởng chính trị.
Vì vậy, do tác động, hướng lái của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội
chính trị, bản chất đích thực của một số tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam mất dần,
thay thế vào đó là cho ra đời các tổ chức “xã hội dân sự” kiểu phương Tây như ở
Đông Âu và Liên Xô trước đây.
Thứ hai là, thúc đẩy xu hướng thoát ly sự lãnh
đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước. Một số tổ chức “xã hội dân sự” mang tính
giai cấp rõ rệt, những người sáng lập không đứng trên lập trường của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động, thay vì đặt mục tiêu hoạt động nhằm góp phần
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đã hướng lái tổ chức phục vụ lợi ích của một số tầng
lớp, một nhóm người, đối lập với lợi ích của dân tộc, quốc gia. Vì vậy, họ luôn
tìm cách tách hoạt động của tổ chức khỏi sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của
Nhà nước và các cơ quan chức năng. Tổ chức “xã hội dân sự” của họ chỉ là vỏ bọc,
thực chất đó là những tổ chức mang màu sắc chính trị, ẩn chứa trong mục đích
thành lập và hoạt động là động cơ và mục đích chính trị. Về lâu dài, đây sẽ là
diễn đàn đấu tranh giai cấp trên mọi phương diện: chính trị, tư tưởng, văn hóa,
kinh tế… Những người sáng lập một số tổ chức “xã hội dân sự” thường là những
người được các thế lực thù địch gọi là “bất đồng chính kiến”; những người cơ hội
chính trị, có quan điểm trái chiều, đối lập với đường lối, quan điểm của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước, công khai yêu cầu Đảng ta từ bỏ vai trò
lãnh đạo, xóa bỏ Điều 4 trong Hiến pháp; đòi đổi tên Đảng, tên nước, từ bỏ con
đường xây dựng CNXH mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã lựa chọn.
Thứ ba là, lợi dụng chiêu bài “dân chủ, nhân
quyền” để hướng lái xã hội dân sự vào các hoạt động trái với tôn chỉ, mục đích.
Một số tổ chức “xã hội dân sự” có khuynh hướng đi theo mục tiêu chính trị, đề
cao các “giá trị” tự do, dân chủ, nhân quyền của chủ nghĩa tư bản. Những người
sáng lập tìm cách tuyên truyền, tác động, lôi kéo một số trí thức, văn nghệ sĩ,
học sinh, sinh viên, luật sư tham gia, mở rộng phạm vi, không gian hoạt động
trong lĩnh vực dân chủ, nhân quyền, phụ họa và tiếp tay cho các thế lực bên
ngoài chống phá Việt Nam. Một số người công khai viết, tán phát tài liệu, sách,
sử dụng các trang mạng truyền bá những quan điểm, tư tưởng trái chiều, tạo diễn
đàn đối lập với Đảng, Nhà nước. Họ triệt để lợi dụng những sai sót, yếu kém
trong phát triển kinh tế - xã hội, những chủ trương, chính sách chưa hợp lòng
dân, các vấn đề phức tạp nổi lên về an ninh, trật tự để phê phán đường lối của
Đảng, đổ lỗi, quy kết trách nhiệm cho Đảng ta trong các vấn đề hạn chế, tồn tại
của đất nước, nhất là trong phát triển kinh tế - xã hội, quan hệ đối ngoại và hợp
tác quốc tế trong bảo vệ chủ quyền biên giới, biển đảo… Từ đa nguyên chính kiến
trong “phản biện chính sách”, “phản biện xã hội” dưới danh nghĩa ủng hộ quan điểm
mở rộng dân chủ ở cơ sở, đảm bảo quyền con người để tuyên truyền, vận động có
thêm lực lượng, tổ chức xã hội, đoàn thể quần chúng, các tổ chức phi chính phủ
tham gia, từng bước hình thành các “phong trào”, “mặt trận” dân chủ, Tập trung
tuyên truyền tác động phá hoại nội bộ, thúc đẩy quá trình suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nhằm tạo dựng,
phát triển lực lượng chống đối, bổ sung nhân sự cho việc hình thành các tổ chức
“xã hội dân sự” chính trị, đối lập, đối trọng với Đảng Cộng sản Việt Nam.
Thứ tư là, các thế lực thù địch bên ngoài gia
tăng các hoạt động móc nối, liên kết, hậu thuẫn cho những người “bất đồng chính
kiến” trong nước, những người bất mãn trong một bộ phận văn nghệ sĩ, trí thức,
luật sư… hoạt động theo khuynh hướng “độc lập”, hình thành “xã hội dân sự” đối
lập theo mô hình của phương Tây, các nước Đông Âu và Liên Xô trước khi sụp đổ,
tan rã.
Trong các nhóm đã được thành lập, có những hội,
nhóm, câu lạc bộ, viện nghiên cứu thành phần tham gia khá phức tạp. Được sự cổ
vũ, khích lệ của các thế lực chống CNXH ở bên ngoài, họ thường xuyên gặp gỡ bàn
bạc, biên soạn, phát tán tài liệu có nội dung phê phán đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Một số tổ chức thông qua hoạt động
nghiên cứu, phản biện, tư vấn để truyền bá quan điểm, tư tưởng sai trái, phê
phán đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, cổ súy cho một phong trào “xã
hội dân sự” độc lập. Họ còn tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo, trả lời phỏng vấn,
đăng tải trên trang mạng các bài viết phủ nhận thành quả cách mạng, yêu cầu Đảng
ta từ bỏ vai trò lãnh đạo; tổ chức dịch, phát hành hàng chục đầu sách của các
tác giả nước ngoài có nội dung nhạy cảm về chính trị, đề cập đến sự tan rã của
Liên Xô, sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu như những tài liệu
phổ biến kinh nghiệm biểu tình, lật đổ, tiến hành “cách mạng đường phố”, “cách
mạng màu”, cổ vũ cho “xã hội dân sự” đối lập…
Đấu tranh ngăn chặn, vô hiệu hóa âm mưu, hoạt động
của các thế lực thù địch lợi dụng “xã hội dân sự” chống phá Việt Nam trong chiến
lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu
dài. Do vậy phải có sự thống nhất và nâng cao nhận thức về xã hội dân sự, phân
biệt và đánh giá đúng vai trò, vị trí, tầm quan trọng của các tổ chức xã hội
dân sự đích thực để tập trung lãnh đạo, định hướng cho các tổ chức này tuân thủ
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực
đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh quốc gia, cảnh
giác trước âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch, không để bị tác động,
lôi kéo vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.
Không đánh đồng các tổ chức xã hội dân sự đích thực với các tổ chức “xã hội dân
sự” theo mô thức của phương Tây. Làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, nâng cao tinh
thần cảnh giác cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân các giai tầng xã hội
để thấy rõ âm mưu của các thế lực thù địch trong việc cổ súy và sử dụng các tổ
chức “xã hội dân sự” vào mục đích thay đổi thể chế chính trị ở Việt Nam. Kiên
quyết bảo vệ vai trò lãnh đạo của Đảng, không chấp nhận đa nguyên chính trị, đa
đảng đối lập, không để hình thành tổ chức chính trị đối trọng với Đảng và Nhà
nước./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét